Νουμίδη η μελεαγρίς, Μελεαγρίδα, Φραγκόκοτα (Numida meleagris)
Η Φραγκόκοτα (Numida meleagris) είναι χαρακτηριστική εκπρόσωπος της τάξης Ορνιθόμορφα και το μοναδικό είδος του γένους Νουμίδα (Numida).
Η Φραγκόκοτα φτάνει σε μήκος από 53 έως 63 εκατοστά και σωματικό βάρος από 1.15 έως 1.6 κιλά. Τα θηλυκά είναι ελαφρώς μικρότερα κατά τα άλλα μοιάζουν εμφανισιακά με τα αρσενικά. Το κεφάλι και ο τράχηλος είναι σε μεγάλο βαθμό άπτερα, το γυμνό δέρμα είναι γαλαζωπό και ανοιχτό κόκκινο. Χαρακτηριστικό είναι το κεράτινο λοφίο που φέρει στην κορυφή του κεφαλιού, ενώ εκατέρωθεν του ράμφους του υπάρχουν δύο σαρκώδη λειριά. Ανάλογα με την περιοχή εξάπλωσης διακρίνονται διάφορα υποείδη της κοινής φραγκόκοτας, τα οποία διαφέρουν ως προς τη μορφή και το χρώμα των λειριών και ως προς το μέγεθος και το σχήμα του κρανιακού εξογκώματος. Το φτέρωμα είναι ανοιχτό μαύρο, γκριζωπό με πολλές άσπρες κουκκίδες. Οι νεοσσοί έχουν καφετί φτέρωμα. Ο χρωματισμός στο φτέρωμα και στον λαιμό καθώς και το μέγεθος της γυμνής άπτερης επιφάνειας, διαφέρει ανάλογα με το υποείδος. Έχει κοντή ουρά και μικρές στρογγυλεμένες φτερούγες, οι οποίες καθιστούν το ζώο ικανό να πετά, αλλά όχι για μεγάλες αποστάσεις.
Κατηγορία: Ορνιθόμορφα | Οικογένεια Νουμιδίδες (Numididae)
Βιότοπος – εμφάνιση: Η περιοχή διανομής είναι η υποσαχάρια Αφρική, με εξαίρεση τα τροπικά δάση. Εισήχθη εν μέρει στο Πράσινο Ακρωτήριο, στα νησιά της Καραϊβικής, τη νότια Αραβία και τη Μαδαγασκάρη. Η Φραγκόκοτα προτιμά ζεστούς, ξηρούς και ανοιχτούς οικοτόπους, όπως παρυφές δασών, σαβάνες, στέπες, ημιέρημους ή καλλιεργήσιμες εκτάσεις. Βασική προυπόθεση η πρόσβαση σε πόσιμο νερό. Συναντάται σε υψόμετρα έως και τα 3000 μέτρα.
Αναπαραγωγή: Η Φραγκόκοτα αναπαράγεται στο Μαρόκο από το Μάρτιο έως το Μάιο, στη Δυτική Αφρική από το Μάιο έως τον Ιούλιο, στη νότια Αφρική κυρίως από το Νοέμβριο μέχρι τον Ιανουάριο. Γεννάει συνήθως από 6 έως 12 αυγά. Τα αυγά είναι κιτρινωπά, ανοιχτό καφέ με σκούρα στίγματα, μερικές φορές και άσπρα. Η εκκόλαψη διαρκεί περίπου 24 έως 28 ημέρες. Οι νεοσσοί μέσα σε 30 εβδομάδες φτάνουν το βάρος των ενήλικων.
Διάφορα: Το είδος είναι αρκετά κοινό, πιθανώς να υπάρχουν πάνω από ένα εκατομμύριο πουλιά και θεωρείται ότι "δεν διατρέχει κίνδυνο". Μόνο ένα υποείδος που ζεί σε μια μικρή περιοχή του Μαρόκου (Numida meleagris sabyi) ενδεχομένως έχει εξαφανιστεί, ωστόσο υπάρχει πιθανότητα να επιζεί στα βουνά του Ατλαντα.
Η Μελεαγρίδα ήταν από τα πρώτα πουλιά που εξημερώθηκαν από τον άνθρωπο πιθανότατα στην Αίγυπτο, όπου ζούσε και σε άγρια μορφή κατά την αρχαιότητα. Επίσης οι Φοίνικες και οι Έλληνες είχαν οικόσιτες εξημερωμένες Μελεαγρίδες πριν ακόμη γίνει γνωστή στην υπόλοιπη Ευρώπη. Στη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία ήταν ένα δημοφιλές έδεσμα.
Στην Ευρώπη μεταφέρθηκε για δεύτερη φορά σαν οικόσιτη πρώτα στη Γαλλία το 16ο αιώνα. Στο Ηνωμένο Βασίλειο, Τσεχία και Γερμανία κατά τον 18ο αιώνα.
Η ονομασία Μελεαγρίς προέρχεται από την ελληνική μυθολογία στη Φραγκόκοτα δόθηκε σαν επιστημονική ονομασία του είδους Μελεαγρίδα (Numida meleagris), ενώ στη Γαλοπούλα το όνομα του γένους Μελεαγρίς (Meleagris) και της οικογένειας Μελεαγρίδες (Meleagridinae).
Η Φραγκόκοτα βγάζει έναν δυνατό και χαρακτηριστικό ήχο, κυρίως όταν αισθάνεται ότι απειλείται.
Διανομή και υποείδη (Numida meleagris)
Κείμενο: Ζιάκας Ηλίας
Η Φραγκόκοτα (Numida meleagris) είναι χαρακτηριστική εκπρόσωπος της τάξης Ορνιθόμορφα και το μοναδικό είδος του γένους Νουμίδα (Numida).
Η Φραγκόκοτα φτάνει σε μήκος από 53 έως 63 εκατοστά και σωματικό βάρος από 1.15 έως 1.6 κιλά. Τα θηλυκά είναι ελαφρώς μικρότερα κατά τα άλλα μοιάζουν εμφανισιακά με τα αρσενικά. Το κεφάλι και ο τράχηλος είναι σε μεγάλο βαθμό άπτερα, το γυμνό δέρμα είναι γαλαζωπό και ανοιχτό κόκκινο. Χαρακτηριστικό είναι το κεράτινο λοφίο που φέρει στην κορυφή του κεφαλιού, ενώ εκατέρωθεν του ράμφους του υπάρχουν δύο σαρκώδη λειριά. Ανάλογα με την περιοχή εξάπλωσης διακρίνονται διάφορα υποείδη της κοινής φραγκόκοτας, τα οποία διαφέρουν ως προς τη μορφή και το χρώμα των λειριών και ως προς το μέγεθος και το σχήμα του κρανιακού εξογκώματος. Το φτέρωμα είναι ανοιχτό μαύρο, γκριζωπό με πολλές άσπρες κουκκίδες. Οι νεοσσοί έχουν καφετί φτέρωμα. Ο χρωματισμός στο φτέρωμα και στον λαιμό καθώς και το μέγεθος της γυμνής άπτερης επιφάνειας, διαφέρει ανάλογα με το υποείδος. Έχει κοντή ουρά και μικρές στρογγυλεμένες φτερούγες, οι οποίες καθιστούν το ζώο ικανό να πετά, αλλά όχι για μεγάλες αποστάσεις.
Κατηγορία: Ορνιθόμορφα | Οικογένεια Νουμιδίδες (Numididae)
Βιότοπος – εμφάνιση: Η περιοχή διανομής είναι η υποσαχάρια Αφρική, με εξαίρεση τα τροπικά δάση. Εισήχθη εν μέρει στο Πράσινο Ακρωτήριο, στα νησιά της Καραϊβικής, τη νότια Αραβία και τη Μαδαγασκάρη. Η Φραγκόκοτα προτιμά ζεστούς, ξηρούς και ανοιχτούς οικοτόπους, όπως παρυφές δασών, σαβάνες, στέπες, ημιέρημους ή καλλιεργήσιμες εκτάσεις. Βασική προυπόθεση η πρόσβαση σε πόσιμο νερό. Συναντάται σε υψόμετρα έως και τα 3000 μέτρα.
νουμιδή (numida)
Γένος ορνιθόμορφων πτηνών. Αριθμεί 15 είδη, ιθαγενή της Αφρικής. Οι ν. ήταν γνωστές από την αρχαιότητα ως οικόσιτα πτηνά (σήμερα ονομάζονται φραγκόκοτες). Έχουν μέτριο μέγεθος με κεφάλι και λαιμό γυμνό, και λοφίο από φτερά. Το φτέρωμά τους είναι σκουρόχρωμο και γεμάτο κηλίδες. Ζουν σε άγρια κατάσταση, στις στέπες και στα λιβάδια, σε μεγάλες ομάδες, με αρχηγό τους ένα μεγαλόσωμο αρσενικό. Κατά την περίοδο του ζευγαρώματός τους, χωρίζονται προσωρινά σε ζευγάρια και έπειτα ξαναγυρίζουν στην ομαδική ζωή. Το θηλυκό γεννά περίπου 12 αβγά, που τα τοποθετεί σε φωλιά στο έδαφος. Από τα διάφορα είδη σπουδαιότερα είναι η μελεαγρίδα, η ν. η κρανοφόρα, η ν. η λοφιοφόρα και ν. η βασιλική, που είναι και η ωραιότερη απ’ όλες. Έχει γαλάζια φτερά με άσπρες γραμμές και γυμνό, αλλά γαλάζιο λαιμό.
Διατροφή: Η Φραγκόκοτα είναι παμφάγο πουλί. Τρέφεται κυρίως με διάφορους σπόρους, βολβούς, ρίζες και με διάφορα δημητριακά. Εκτός απο τή φυτική τροφή προτιμά και διάφορα έντομα, περίπου 12% της διατροφής τους όπως (κυρίως τερμίτες και ακρίδες), σαλιγκάρια και σαρανταποδαρούσες.Γένος ορνιθόμορφων πτηνών. Αριθμεί 15 είδη, ιθαγενή της Αφρικής. Οι ν. ήταν γνωστές από την αρχαιότητα ως οικόσιτα πτηνά (σήμερα ονομάζονται φραγκόκοτες). Έχουν μέτριο μέγεθος με κεφάλι και λαιμό γυμνό, και λοφίο από φτερά. Το φτέρωμά τους είναι σκουρόχρωμο και γεμάτο κηλίδες. Ζουν σε άγρια κατάσταση, στις στέπες και στα λιβάδια, σε μεγάλες ομάδες, με αρχηγό τους ένα μεγαλόσωμο αρσενικό. Κατά την περίοδο του ζευγαρώματός τους, χωρίζονται προσωρινά σε ζευγάρια και έπειτα ξαναγυρίζουν στην ομαδική ζωή. Το θηλυκό γεννά περίπου 12 αβγά, που τα τοποθετεί σε φωλιά στο έδαφος. Από τα διάφορα είδη σπουδαιότερα είναι η μελεαγρίδα, η ν. η κρανοφόρα, η ν. η λοφιοφόρα και ν. η βασιλική, που είναι και η ωραιότερη απ’ όλες. Έχει γαλάζια φτερά με άσπρες γραμμές και γυμνό, αλλά γαλάζιο λαιμό.
Αναπαραγωγή: Η Φραγκόκοτα αναπαράγεται στο Μαρόκο από το Μάρτιο έως το Μάιο, στη Δυτική Αφρική από το Μάιο έως τον Ιούλιο, στη νότια Αφρική κυρίως από το Νοέμβριο μέχρι τον Ιανουάριο. Γεννάει συνήθως από 6 έως 12 αυγά. Τα αυγά είναι κιτρινωπά, ανοιχτό καφέ με σκούρα στίγματα, μερικές φορές και άσπρα. Η εκκόλαψη διαρκεί περίπου 24 έως 28 ημέρες. Οι νεοσσοί μέσα σε 30 εβδομάδες φτάνουν το βάρος των ενήλικων.
Διάφορα: Το είδος είναι αρκετά κοινό, πιθανώς να υπάρχουν πάνω από ένα εκατομμύριο πουλιά και θεωρείται ότι "δεν διατρέχει κίνδυνο". Μόνο ένα υποείδος που ζεί σε μια μικρή περιοχή του Μαρόκου (Numida meleagris sabyi) ενδεχομένως έχει εξαφανιστεί, ωστόσο υπάρχει πιθανότητα να επιζεί στα βουνά του Ατλαντα.
Η Μελεαγρίδα ήταν από τα πρώτα πουλιά που εξημερώθηκαν από τον άνθρωπο πιθανότατα στην Αίγυπτο, όπου ζούσε και σε άγρια μορφή κατά την αρχαιότητα. Επίσης οι Φοίνικες και οι Έλληνες είχαν οικόσιτες εξημερωμένες Μελεαγρίδες πριν ακόμη γίνει γνωστή στην υπόλοιπη Ευρώπη. Στη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία ήταν ένα δημοφιλές έδεσμα.
Στην Ευρώπη μεταφέρθηκε για δεύτερη φορά σαν οικόσιτη πρώτα στη Γαλλία το 16ο αιώνα. Στο Ηνωμένο Βασίλειο, Τσεχία και Γερμανία κατά τον 18ο αιώνα.
Η ονομασία Μελεαγρίς προέρχεται από την ελληνική μυθολογία στη Φραγκόκοτα δόθηκε σαν επιστημονική ονομασία του είδους Μελεαγρίδα (Numida meleagris), ενώ στη Γαλοπούλα το όνομα του γένους Μελεαγρίς (Meleagris) και της οικογένειας Μελεαγρίδες (Meleagridinae).
Η Φραγκόκοτα βγάζει έναν δυνατό και χαρακτηριστικό ήχο, κυρίως όταν αισθάνεται ότι απειλείται.
Διανομή και υποείδη (Numida meleagris)
Επί του παρόντος αναγνωρίζονται εννέα υποείδη:
N. m. sabyi, συναντάται στο Μαρόκο.
N. m. Galeata, συναντάται στη δυτική Αφρική στο Τσαντ και τη βόρεια Αγκόλα.
N. m. meleagris, συναντάται στο Τσαντ στην Αιθιοπία, την Ουγκάντα και την Κένυα.
N. m. somaliensis, συναντάται στη Σομαλία και στη βορειοανατολική Αιθιοπία.
N. m. reichenowi, συναντάται στην Κένυα και στην Τανζανία.
N. m. mitrata, συναντάται στην Τανζανία, στη Μοζαμβίκη, στη Ζάμπια, νότια Αγκόλα.
N. m. marungensis, συναντάται στη λεκάνη του Κονγκό και λεκάνη του Luangwa.
N. m. damarensis, συναντάται στη νότια Ανγκόλα, τη Ναμίμπια, Μποτσουάνα.
N. m. coronata, συναντάται στην ανατολική Νότια Αφρική.
N. m. sabyi, συναντάται στο Μαρόκο.
N. m. Galeata, συναντάται στη δυτική Αφρική στο Τσαντ και τη βόρεια Αγκόλα.
N. m. meleagris, συναντάται στο Τσαντ στην Αιθιοπία, την Ουγκάντα και την Κένυα.
N. m. somaliensis, συναντάται στη Σομαλία και στη βορειοανατολική Αιθιοπία.
N. m. reichenowi, συναντάται στην Κένυα και στην Τανζανία.
N. m. mitrata, συναντάται στην Τανζανία, στη Μοζαμβίκη, στη Ζάμπια, νότια Αγκόλα.
N. m. marungensis, συναντάται στη λεκάνη του Κονγκό και λεκάνη του Luangwa.
N. m. damarensis, συναντάται στη νότια Ανγκόλα, τη Ναμίμπια, Μποτσουάνα.
N. m. coronata, συναντάται στην ανατολική Νότια Αφρική.
Κείμενο: Ζιάκας Ηλίας
Ετικέτες:
Ορνιθόμορφα
Ευχαριστούμε που διαβάσατε την ανάρτηση Φραγκόκοτα
