Πετροτουρλίδα, Πετροτριλίδα, Πετροτουρλί, Τρουλής (Burhinus oedicnemus) 
Η Πετροτουρλίδα είναι πτηνό της οικογενείας των Οιδηκνημίδων, που απαντάται στον ελλαδικό χώρο. Η επιστημονική ονομασία του είδους είναι Burhinus oedicnemus και περιλαμβάνει 6 υποείδη. Στον ελλαδικό χώρο απαντάται κυρίως το ευρωπαϊκό υποείδος Burhinus oedicnemus oedicnemus (Linnaeus, 1758) αλλά κατά τη μετανάστευση, ιδιαίτερα στο νότο υπάρχει συγχώνευση πληθυσμών με το Burhinus oedicnemus saharae. Παρόλο που η Πετροτριλίδα, μάλλον, κατατάσσεται στα καλοβατικά πτηνά, τα ενδιαιτήματά της περιλαμβάνουν ξηρά ηπειρωτικά οικοσυστήματα και όχι υδάτινες περιοχές. Η επιστημονική ονομασία του είδους oedicnemus είναι ελληνική: οιδίκνημος «αυτός που έχει πρησμένες κνήμες» και σχετίζεται με τα εξογκωμένα γόνατα του πτηνού.
Χαραδριόμορφα | Σκολοπακίδες | Οιδηκνημίδες (Burhinidae)
Η Πετροτριλίδα είναι ένα εύκολα αναγνωρίσιμο πτηνό και, σε αυτό συμβάλλουν εκτός των άλλων, το μεγάλο κεφάλι με τα χαρακτηριστικά μάτια και οι εξογκώσεις στην άρθρωση της ταρσοκνήμης. Είναι ένα πουλί με συμπαγές σώμα και μακριά πόδια, ενώ το φτέρωμά του έχει το χρώμα του εδάφους, με χαρακτηριστικές σκούρες μπεζ ραβδώσεις, ειδικά στο λαιμό και το στήθος. Η κάτω επιφάνεια είναι ανοικτόχρωμη και, μερικές φορές σχεδόν λευκή. Το κεφάλι είναι από τα πλέον διακριτά μέρη της Πετροτριλίδας, μεγάλο και σχετικά αποστρογγυλευμένο, όπως και τα επίσης μεγάλα μάτια με εντυπωσιακή κίτρινη ίριδα που, έχουν χαρακτηριστεί ότι δίνουν την αίσθηση «βλέμματος ερπετού». Το κοντό, ισχυρό ράμφος, έχει χρώμα κίτρινο και καταλήγει σε μαύρη άκρη. Αξιοσημείωτοι είναι επίσης οι ισχυροί κιτρινωποί ταρσοί (ταρσομετατάρσιο) οι οποίοι, στην άρθρωσή τους με την ταρσοκνήμη φέρουν εμφανή εξογκώματα, από τα οποία προήλθε και η λόγια ονομασία του είδους (Οιδίκνημος).
Τα φύλα δεν διαφέρουν στο μέγεθος ή στο χρώμα του φτερώματος. Ακόμη και τα νεαρά πουλιά μοιάζουν με τους ενήλικες, όπως, δεν υπάρχει καμία διαφορά μεταξύ αναπαραγωγικού και μη φτερώματος. Οι πτέρυγες, όταν είναι κλειστές, δείχνουν μία χαρακτηριστική λευκή ζώνη που, κατά την πτήση μοιάζει σαν να είναι διπλή και έρχεται σε έντονη αντίθεση με τις μαυριδερές άκρες των πρωτευόντων ερετικών φτερών. Αυτή η ζώνη είναι λιγότερο έντονη στο θηλυκό. Μήκος σώματος: (38-)41 έως 44(-46) εκατοστά.´Άνοιγμα πτερύγων: (76-)77 έως 85(-88) εκατοστά. Βάρος: 290-535 γραμμάρια.
Οικολογία: H Πετροτουρλίδα φωλιάζει σε πολλούς παράκτιους υγροτόπους στην Μακεδονία, τη Θράκη, τη Δυτική και Στερεά Ελλάδα, την Κρήτη στην Λέσβο και στην Λήμνο, αλλά και σε πεδινά, ημιπεδινά φρυγανικά οικοσυστήματα με αραιή βλάστηση, χερσοχώραφα και χορτολιβαδικές εκτάσεις, καθώς και σε κάθε μορφής ανοιχτές στεπώδεις ξεροφυτικές εκτάσεις.
Η Πετροτουρλίδα απαντάται σε όλο τον Παλαιό Κόσμο, και στις τρεις μορφές (επιδημητικό, αποδημητικό, διαβατικό), αλλά είναι πολύ περιορισμένο τοπικά στις περισσότερες περιοχές της επικρατείας του. Στην Ευρασία, τα δυτικά όρια της εξάπλωσής του, βρίσκονται στον Ατλαντικό ( Κανάρια) και τα ανατολικά στην περιοχή της Ινδοκίνα, τα βόρεια στην κεντρική Αγγλία, τη Ρωσία και το Καζακστάν, ενώ τα νότια φθάνουν μέχρι τη Σρι Λάνκα. Στην Αφρική, απαντάται σε διάσπαρτες περιοχές από τον Ατλαντικό (Σενεγάλη, Μαυριτανία, μέχρι την Ερυθρά Θάλασσα και νότια μέχρι την Κένυα.
Διατροφή: Τρέφεται με έντομα και άλλα ασπόνδυλα, έχει δε ημινυκτόβιες συνήθειες δραστηριοποιούμενη κυρίως την αυγή και το δειλινό. Περνάνε την ημέρα καθισμένες στο έδαφος, κατά τέτοιο τρόπο ώστε γίνονται πολύ δύσκολα αντιληπτές, λόγω του χρωματισμού «παραλλαγής» που διαθέτουν. Σ’αυτή την περίπτωση, η αναζήτηση τροφής πραγματοποιείται μόνον εάν η λεία βρίσκεται σε κοντινή ακτίνα δράσης. Επίσης, ακόμη και όταν βρίσκονται όρθιες, πολλές φορές συνηθίζουν να μένουν εντελώς ακίνητες και έτσι να περάσουν εντελώς απαρατήρητες από κάποιον, ακόμη και από πολύ κοντινή απόσταση. Σε περίπτωση άμεσου κινδύνου, σχεδόν πάντοτε υιοθετούν μία κρυπτική σκυφτή τάση και προσπαθούν να διαφύγουν τρέχοντας με το κεφάλι παράλληλα με το έδαφος, ταχύτατα πάνω στο –συνήθως- πετρώδες περιβάλλον όπου συχνάζουν. Αποφασίζουν να πετάξουν, μόνον όταν ο παρείσακτος τις έχει αντιληφθεί και κατευθύνεται άμεσα προς το μέρος τους, χωρίς να υπάρχει πιθανότητα διαφυγής. Η πτήση τους γίνεται με ισχυρά, ευθέα φτεροκοπήματα, χωρίς περιττούς ελιγμούς και συνήθως κοντά στην επιφάνεια του εδάφους. Σε περιπτώσεις αναγκαστικής εμπλοκής, η στάση του σώματος είναι όρθια με απλωμένες πτέρυγες και με το κάτω μέρος τους να βλέπει προς τον αντίπαλο. Τις περισσότερες φορές η Πετροτριλίδα συρίζει απειλητικά (hissing), με το ράμφος ελαφρά ανοικτό. Όταν ο αντίπαλος είναι ένα άτομο του ιδίου είδους, συνήθως κατά την αναπαραγωγική περίοδο, δεν αποκλείονται ελαφρές αψιμαχίες, που περιλαμβάνουν κτυπήματα με το ράμφος και σύντομες καταδιώξεις.
Αναπαραγωγή: Η αναπαραγωγική περίοδος ξεκινάει στις αρχές Απριλίου και φθάνει μέχρι τις αρχές Μαΐου. Η γέννα πραγματοποιείται εφάπαξ, αλλά έχουν παρατηρηθεί και δύο γέννες, σε κάποια φωλιάσματα. Κατά την περίοδο του ζευγαρώματος και, όταν μεγαλώνει τα μικρά της, η Πετροτριλίδα γίνεται έντονα εδαφική -διεκδικεί το ζωτικό της χώρο-, αλλά πολλές φορές είναι ανεκτική σε άλλα ζευγάρια και μάλιστα έχουν παρατηρηθεί συνεργασίες στην επώαση των αυγών. Η Πετροτριλίδα είναι γενικά μοναγαμικό είδος και έχει παρατηρηθεί ότι το ζευγάρωμα γίνεται σε πολλές περιπτώσεις από τα εδάφη διαχείμασης, με το ζευγάρι να κάνει μαζί το μεταναστευτικό ταξίδι. Είναι ώριμη αναπαραγωγικά από το 1ο κιόλας έτος της ζωής της, αλλά συνήθως ζευγαρώνει από το 2ο χρόνο και μετά. Το αρσενικό εκτελεί «επιδείξεις» προς το θηλυκό, αναποδογυρίζοντας μικρές πέτρες, ενώ το ζευγάρι ανταλλάσσει ραμφίσματα. Η φωλιά κατασκευάζεται τις περισσότερες φορές απ’ευθείας πάνω στο έδαφος και, σπανίως, πάνω σε μικρή «πλατφόρμα» όπως π.χ. ένα σωρό από άχυρο. Είναι ένα απλό βαθούλωμα πάνω στο γυμνό έδαφος, χωρίς κάποιο ιδιαίτερο υλικό επίστρωσης, αλλά μπορεί περιστασιακά να επιστρωθεί με απλό φυτικό υλικό, μικρές πέτρες ή περιττώματα κουνελιών. Η γέννα αποτελείται από 2, σπανίως 3 αυγά, μέρα παρά μέρα, ενώ σε περίπτωση καταστροφής των αυγών μπορεί να εναποτεθεί ακόμη ένα. Οι γονείς υπερασπίζονται τη φωλιά με αξιοθαύμαστο τρόπο. Όταν πλησιάσει κάποιος -όχι απαραίτητα εισβολέας- απογειώνονται και επιτίθενται κατευθείαν πάνω του, με συριγμούς και κτυπήματα, πράγμα που στις περισσότερες περιπτώσεις οδηγεί στην απομάκρυνσή του, ακόμη και εάν πρόκειται για ζώα μεγάλου όγκου (λ.χ. ζώα κτηνοτροφίας) ή και πολύ ικανούς θηρευτές (λχ. νυφίτσες). Η επώαση ξεκινάει συνήθως από το 2ο αυγό, πραγματοποιείται και από τους δύο γονείς και, διαρκεί 25-27 ημέρες. Μετά την εκκόλαψη, και οι δύο γονείς φροντίζουν για την ανατροφή των νεοσσών. Οι νεοσσοί είναι φωλεόφυγοι, εγκαταλείπουν δηλαδή τη φωλιά πολύ γρήγορα, αλλά τις πρώτες ώρες είναι εξαιρετικά ευάλωτοι και, σε περίπτωση κινδύνου ακολουθούν τους γονείς τους και μαθαίνουν να παραμένουν ακίνητοι με το κεφάλι παράλληλα προς το έδαφος, όπως κάνουν εκείνοι. Στις 36-42 ημέρες, περίπου, οι νεοσσοί μπορούν και πετάνε, ενώ ανεξαρτητοποιούνται πλήρως μετά τις 6 εβδομάδες.
Στην Ελλάδα η Πετροτριλίδα αναπαράγεται σε όλη τη χώρα από τον Απρίλιο έως το Σεπτέμβριο στην ηπειρωτική κυρίως χώρα, αλλά είναι πολύ περιορισμένη τοπικά.
Καθεστώς παρουσίας – πληθυσμός: Είναι ένας αρκετά διαδεδομένος, αλλά τοπικός καλοκαιρινός επισκέπτης και διερχόμενος μετανάστης στην Ελλάδα. Ο αναπαραγόμενος πληθυσμός της στην Ελλάδα, εκτιμάται σε 650-700 ζευγάρια.
Η Πετροτουρλίδα είναι πτηνό της οικογενείας των Οιδηκνημίδων, που απαντάται στον ελλαδικό χώρο. Η επιστημονική ονομασία του είδους είναι Burhinus oedicnemus και περιλαμβάνει 6 υποείδη. Στον ελλαδικό χώρο απαντάται κυρίως το ευρωπαϊκό υποείδος Burhinus oedicnemus oedicnemus (Linnaeus, 1758) αλλά κατά τη μετανάστευση, ιδιαίτερα στο νότο υπάρχει συγχώνευση πληθυσμών με το Burhinus oedicnemus saharae. Παρόλο που η Πετροτριλίδα, μάλλον, κατατάσσεται στα καλοβατικά πτηνά, τα ενδιαιτήματά της περιλαμβάνουν ξηρά ηπειρωτικά οικοσυστήματα και όχι υδάτινες περιοχές. Η επιστημονική ονομασία του είδους oedicnemus είναι ελληνική: οιδίκνημος «αυτός που έχει πρησμένες κνήμες» και σχετίζεται με τα εξογκωμένα γόνατα του πτηνού.
Χαραδριόμορφα | Σκολοπακίδες | Οιδηκνημίδες (Burhinidae)
Η Πετροτριλίδα είναι ένα εύκολα αναγνωρίσιμο πτηνό και, σε αυτό συμβάλλουν εκτός των άλλων, το μεγάλο κεφάλι με τα χαρακτηριστικά μάτια και οι εξογκώσεις στην άρθρωση της ταρσοκνήμης. Είναι ένα πουλί με συμπαγές σώμα και μακριά πόδια, ενώ το φτέρωμά του έχει το χρώμα του εδάφους, με χαρακτηριστικές σκούρες μπεζ ραβδώσεις, ειδικά στο λαιμό και το στήθος. Η κάτω επιφάνεια είναι ανοικτόχρωμη και, μερικές φορές σχεδόν λευκή. Το κεφάλι είναι από τα πλέον διακριτά μέρη της Πετροτριλίδας, μεγάλο και σχετικά αποστρογγυλευμένο, όπως και τα επίσης μεγάλα μάτια με εντυπωσιακή κίτρινη ίριδα που, έχουν χαρακτηριστεί ότι δίνουν την αίσθηση «βλέμματος ερπετού». Το κοντό, ισχυρό ράμφος, έχει χρώμα κίτρινο και καταλήγει σε μαύρη άκρη. Αξιοσημείωτοι είναι επίσης οι ισχυροί κιτρινωποί ταρσοί (ταρσομετατάρσιο) οι οποίοι, στην άρθρωσή τους με την ταρσοκνήμη φέρουν εμφανή εξογκώματα, από τα οποία προήλθε και η λόγια ονομασία του είδους (Οιδίκνημος).
Τα φύλα δεν διαφέρουν στο μέγεθος ή στο χρώμα του φτερώματος. Ακόμη και τα νεαρά πουλιά μοιάζουν με τους ενήλικες, όπως, δεν υπάρχει καμία διαφορά μεταξύ αναπαραγωγικού και μη φτερώματος. Οι πτέρυγες, όταν είναι κλειστές, δείχνουν μία χαρακτηριστική λευκή ζώνη που, κατά την πτήση μοιάζει σαν να είναι διπλή και έρχεται σε έντονη αντίθεση με τις μαυριδερές άκρες των πρωτευόντων ερετικών φτερών. Αυτή η ζώνη είναι λιγότερο έντονη στο θηλυκό. Μήκος σώματος: (38-)41 έως 44(-46) εκατοστά.´Άνοιγμα πτερύγων: (76-)77 έως 85(-88) εκατοστά. Βάρος: 290-535 γραμμάρια.
Οικολογία: H Πετροτουρλίδα φωλιάζει σε πολλούς παράκτιους υγροτόπους στην Μακεδονία, τη Θράκη, τη Δυτική και Στερεά Ελλάδα, την Κρήτη στην Λέσβο και στην Λήμνο, αλλά και σε πεδινά, ημιπεδινά φρυγανικά οικοσυστήματα με αραιή βλάστηση, χερσοχώραφα και χορτολιβαδικές εκτάσεις, καθώς και σε κάθε μορφής ανοιχτές στεπώδεις ξεροφυτικές εκτάσεις.
Η Πετροτουρλίδα απαντάται σε όλο τον Παλαιό Κόσμο, και στις τρεις μορφές (επιδημητικό, αποδημητικό, διαβατικό), αλλά είναι πολύ περιορισμένο τοπικά στις περισσότερες περιοχές της επικρατείας του. Στην Ευρασία, τα δυτικά όρια της εξάπλωσής του, βρίσκονται στον Ατλαντικό ( Κανάρια) και τα ανατολικά στην περιοχή της Ινδοκίνα, τα βόρεια στην κεντρική Αγγλία, τη Ρωσία και το Καζακστάν, ενώ τα νότια φθάνουν μέχρι τη Σρι Λάνκα. Στην Αφρική, απαντάται σε διάσπαρτες περιοχές από τον Ατλαντικό (Σενεγάλη, Μαυριτανία, μέχρι την Ερυθρά Θάλασσα και νότια μέχρι την Κένυα.
Διατροφή: Τρέφεται με έντομα και άλλα ασπόνδυλα, έχει δε ημινυκτόβιες συνήθειες δραστηριοποιούμενη κυρίως την αυγή και το δειλινό. Περνάνε την ημέρα καθισμένες στο έδαφος, κατά τέτοιο τρόπο ώστε γίνονται πολύ δύσκολα αντιληπτές, λόγω του χρωματισμού «παραλλαγής» που διαθέτουν. Σ’αυτή την περίπτωση, η αναζήτηση τροφής πραγματοποιείται μόνον εάν η λεία βρίσκεται σε κοντινή ακτίνα δράσης. Επίσης, ακόμη και όταν βρίσκονται όρθιες, πολλές φορές συνηθίζουν να μένουν εντελώς ακίνητες και έτσι να περάσουν εντελώς απαρατήρητες από κάποιον, ακόμη και από πολύ κοντινή απόσταση. Σε περίπτωση άμεσου κινδύνου, σχεδόν πάντοτε υιοθετούν μία κρυπτική σκυφτή τάση και προσπαθούν να διαφύγουν τρέχοντας με το κεφάλι παράλληλα με το έδαφος, ταχύτατα πάνω στο –συνήθως- πετρώδες περιβάλλον όπου συχνάζουν. Αποφασίζουν να πετάξουν, μόνον όταν ο παρείσακτος τις έχει αντιληφθεί και κατευθύνεται άμεσα προς το μέρος τους, χωρίς να υπάρχει πιθανότητα διαφυγής. Η πτήση τους γίνεται με ισχυρά, ευθέα φτεροκοπήματα, χωρίς περιττούς ελιγμούς και συνήθως κοντά στην επιφάνεια του εδάφους. Σε περιπτώσεις αναγκαστικής εμπλοκής, η στάση του σώματος είναι όρθια με απλωμένες πτέρυγες και με το κάτω μέρος τους να βλέπει προς τον αντίπαλο. Τις περισσότερες φορές η Πετροτριλίδα συρίζει απειλητικά (hissing), με το ράμφος ελαφρά ανοικτό. Όταν ο αντίπαλος είναι ένα άτομο του ιδίου είδους, συνήθως κατά την αναπαραγωγική περίοδο, δεν αποκλείονται ελαφρές αψιμαχίες, που περιλαμβάνουν κτυπήματα με το ράμφος και σύντομες καταδιώξεις.
Αναπαραγωγή: Η αναπαραγωγική περίοδος ξεκινάει στις αρχές Απριλίου και φθάνει μέχρι τις αρχές Μαΐου. Η γέννα πραγματοποιείται εφάπαξ, αλλά έχουν παρατηρηθεί και δύο γέννες, σε κάποια φωλιάσματα. Κατά την περίοδο του ζευγαρώματος και, όταν μεγαλώνει τα μικρά της, η Πετροτριλίδα γίνεται έντονα εδαφική -διεκδικεί το ζωτικό της χώρο-, αλλά πολλές φορές είναι ανεκτική σε άλλα ζευγάρια και μάλιστα έχουν παρατηρηθεί συνεργασίες στην επώαση των αυγών. Η Πετροτριλίδα είναι γενικά μοναγαμικό είδος και έχει παρατηρηθεί ότι το ζευγάρωμα γίνεται σε πολλές περιπτώσεις από τα εδάφη διαχείμασης, με το ζευγάρι να κάνει μαζί το μεταναστευτικό ταξίδι. Είναι ώριμη αναπαραγωγικά από το 1ο κιόλας έτος της ζωής της, αλλά συνήθως ζευγαρώνει από το 2ο χρόνο και μετά. Το αρσενικό εκτελεί «επιδείξεις» προς το θηλυκό, αναποδογυρίζοντας μικρές πέτρες, ενώ το ζευγάρι ανταλλάσσει ραμφίσματα. Η φωλιά κατασκευάζεται τις περισσότερες φορές απ’ευθείας πάνω στο έδαφος και, σπανίως, πάνω σε μικρή «πλατφόρμα» όπως π.χ. ένα σωρό από άχυρο. Είναι ένα απλό βαθούλωμα πάνω στο γυμνό έδαφος, χωρίς κάποιο ιδιαίτερο υλικό επίστρωσης, αλλά μπορεί περιστασιακά να επιστρωθεί με απλό φυτικό υλικό, μικρές πέτρες ή περιττώματα κουνελιών. Η γέννα αποτελείται από 2, σπανίως 3 αυγά, μέρα παρά μέρα, ενώ σε περίπτωση καταστροφής των αυγών μπορεί να εναποτεθεί ακόμη ένα. Οι γονείς υπερασπίζονται τη φωλιά με αξιοθαύμαστο τρόπο. Όταν πλησιάσει κάποιος -όχι απαραίτητα εισβολέας- απογειώνονται και επιτίθενται κατευθείαν πάνω του, με συριγμούς και κτυπήματα, πράγμα που στις περισσότερες περιπτώσεις οδηγεί στην απομάκρυνσή του, ακόμη και εάν πρόκειται για ζώα μεγάλου όγκου (λ.χ. ζώα κτηνοτροφίας) ή και πολύ ικανούς θηρευτές (λχ. νυφίτσες). Η επώαση ξεκινάει συνήθως από το 2ο αυγό, πραγματοποιείται και από τους δύο γονείς και, διαρκεί 25-27 ημέρες. Μετά την εκκόλαψη, και οι δύο γονείς φροντίζουν για την ανατροφή των νεοσσών. Οι νεοσσοί είναι φωλεόφυγοι, εγκαταλείπουν δηλαδή τη φωλιά πολύ γρήγορα, αλλά τις πρώτες ώρες είναι εξαιρετικά ευάλωτοι και, σε περίπτωση κινδύνου ακολουθούν τους γονείς τους και μαθαίνουν να παραμένουν ακίνητοι με το κεφάλι παράλληλα προς το έδαφος, όπως κάνουν εκείνοι. Στις 36-42 ημέρες, περίπου, οι νεοσσοί μπορούν και πετάνε, ενώ ανεξαρτητοποιούνται πλήρως μετά τις 6 εβδομάδες.
Στην Ελλάδα η Πετροτριλίδα αναπαράγεται σε όλη τη χώρα από τον Απρίλιο έως το Σεπτέμβριο στην ηπειρωτική κυρίως χώρα, αλλά είναι πολύ περιορισμένη τοπικά.
Καθεστώς παρουσίας – πληθυσμός: Είναι ένας αρκετά διαδεδομένος, αλλά τοπικός καλοκαιρινός επισκέπτης και διερχόμενος μετανάστης στην Ελλάδα. Ο αναπαραγόμενος πληθυσμός της στην Ελλάδα, εκτιμάται σε 650-700 ζευγάρια.
