Τρώγωνες (Trogonidae)
Κοινή ονομασία των πτηνών της τάξης των τρωγονομόρφων. Η τάξη περιλαμβάνει τη μοναδική οικογένεια των τρωγονιδών (trogonidae), στην οποία ανήκουν περίπου 39 είδη πουλιών σε έξι γένη των τροπικών περιοχών του κόσμου· στα τροπικά δάση της Αφρικής, της Ινδίας, τη νοτιοανατολική Ασία και την κεντρική και νότια Αμερική. Περνούν το μεγαλύτερο μέρος της ημέρας στα δέντρα. Πρόκειται για πουλιά μέτριου μεγέθους, με αδύνατα πόδια, κοντές φτερούγες και μακριά πλατιά ουρά. Το ράμφος τους είναι κοντό και πλατύ,
οδοντωτό σε ορισμένα είδη. Το φτέρωμά τους είναι συνήθως απαλό και πολύ εντυπωσιακό, ιδιαίτερα στα αρσενικά, ενώ φέρει ποικίλες και έντονες αποχρώσεις, συχνά με μεταλλικές ανταύγειες, κυρίως το πάνω μέρος έχει σμαραγδί πράσινο, πράσινο, μπλε, ενίοτε καφέ χρώμα. Το κάτω μέρος του φτερώματος είναι συχνά κόκκινο, μπλε, κίτρινο ή λευκό. Στα πόδια τους έχουν δύο δάχτυλα στραμένα προς τα εμπρός και δύο προς τα πίσω, που διευκολύνουν την αναρρίχηση στα δέντρα.
Priotelus roseigaster | Apalharpactes mackloti | Apalharpactes mackloti
Apaloderma vittatum | Euptilotis neoxenus | Harpactes diardii
Harpactes wardi | Harpactes whiteheadi | Pharomachrus antisianus
Τα πουλιά αυτά συναντώνται στα πυκνά τροπικά δάση και φωλιάζουν συνήθως μέσα στις κουφάλες των δέντρων· σε ορισμένες περιπτώσεις ροκανίζουν το ξύλο ανοίγοντας τρύπες οι οποίες χρησιμοποιούνται ως φωλιά. Γεννούνε από δύο έως τέσσερα αυγά, ανάλογα με το είδος λευκά, πράσινα, μπλέ ή κιτρινωπά. Κατά την επώαση και αναπαραγωγή συμμετέχουν και οι δύο γονείς.
Οι Τρώγωνες δεν έχουν μεγάλη αντοχή στη συνεχή πτήση και δεν αποδημούν σε άλλες περιοχές. Τρέφονται με φρούτα, έντομα και διάφορα ασπόνδυλα. Ορισμένα είδη τρέφονται και με μικρές σαύρες και βάτραχους.
Τα περισσότερα είδη συναντούνται στην Κεντρική και ιδιαίτερα στη Νότια Αμερική, 3 είδη στην Αφρική και 11 είδη στην Ασία.
Κοινή ονομασία των πτηνών της τάξης των τρωγονομόρφων. Η τάξη περιλαμβάνει τη μοναδική οικογένεια των τρωγονιδών (trogonidae), στην οποία ανήκουν περίπου 39 είδη πουλιών σε έξι γένη των τροπικών περιοχών του κόσμου· στα τροπικά δάση της Αφρικής, της Ινδίας, τη νοτιοανατολική Ασία και την κεντρική και νότια Αμερική. Περνούν το μεγαλύτερο μέρος της ημέρας στα δέντρα. Πρόκειται για πουλιά μέτριου μεγέθους, με αδύνατα πόδια, κοντές φτερούγες και μακριά πλατιά ουρά. Το ράμφος τους είναι κοντό και πλατύ,
οδοντωτό σε ορισμένα είδη. Το φτέρωμά τους είναι συνήθως απαλό και πολύ εντυπωσιακό, ιδιαίτερα στα αρσενικά, ενώ φέρει ποικίλες και έντονες αποχρώσεις, συχνά με μεταλλικές ανταύγειες, κυρίως το πάνω μέρος έχει σμαραγδί πράσινο, πράσινο, μπλε, ενίοτε καφέ χρώμα. Το κάτω μέρος του φτερώματος είναι συχνά κόκκινο, μπλε, κίτρινο ή λευκό. Στα πόδια τους έχουν δύο δάχτυλα στραμένα προς τα εμπρός και δύο προς τα πίσω, που διευκολύνουν την αναρρίχηση στα δέντρα.
Priotelus roseigaster | Apalharpactes mackloti | Apalharpactes mackloti
Apaloderma vittatum | Euptilotis neoxenus | Harpactes diardii
Harpactes wardi | Harpactes whiteheadi | Pharomachrus antisianus
Τα πουλιά αυτά συναντώνται στα πυκνά τροπικά δάση και φωλιάζουν συνήθως μέσα στις κουφάλες των δέντρων· σε ορισμένες περιπτώσεις ροκανίζουν το ξύλο ανοίγοντας τρύπες οι οποίες χρησιμοποιούνται ως φωλιά. Γεννούνε από δύο έως τέσσερα αυγά, ανάλογα με το είδος λευκά, πράσινα, μπλέ ή κιτρινωπά. Κατά την επώαση και αναπαραγωγή συμμετέχουν και οι δύο γονείς.
Οι Τρώγωνες δεν έχουν μεγάλη αντοχή στη συνεχή πτήση και δεν αποδημούν σε άλλες περιοχές. Τρέφονται με φρούτα, έντομα και διάφορα ασπόνδυλα. Ορισμένα είδη τρέφονται και με μικρές σαύρες και βάτραχους.
Τα περισσότερα είδη συναντούνται στην Κεντρική και ιδιαίτερα στη Νότια Αμερική, 3 είδη στην Αφρική και 11 είδη στην Ασία.
Το μεγαλύτερο και γνωστότερο είδος της οικογένειας των τρωγονιδών είναι ο φαρόμακρος (Pharomacrus mocinno) (κοινώς, κετζάλ), διαδεδομένο στην Κεντρική Αμερική ειδικότερα στη Γουατεμάλα. Το αρσενικό έχει μήκος σώματος περίπου 35 εκ. και τα ανώτερα καλυπτήρια φτερά της ουράς του μπορεί να ξεπεράσουν τα 60 εκατοστά. Το φτέρωμά του έχει πράσινο-σμαραγδί χρώμα με χρυσαφιές και κυανές ιριδίζουσες ανταύγειες, εκτός από την περιοχή της κοιλιάς που είναι κατακόκκινη. Το πουλί αυτό θεωρείτο ιερό και είχε κυρίαρχο ρόλο στην προκολομβιανή μυθολογία. Σήμερα, αποτελεί το εθνικό πουλί της Γουατεμάλας και εικονίζεται στη σημαία της.
Άλλα γνωστά είδη είναι τα: τρώγωνας της Κούβας (Priotelus temnurus), που ζει αποκλειστικά στο νησί αυτό· το είδος Temnotrogon roseigaster ζει μόνο στο νησί της Ισπανιόλας που μοιράζεται η Αϊτή και η γειτονική Δομινικανή Δημοκρατία.
Το είδος Trogon curucui είναι ένα διαδεδομένο είδος των τροπικών δασών της Νότιας Αμερικής, που συναντάται από την Κολομβία έως τη βόρεια Αργεντινή.
Απαλόδερμο (Apaloderma narina), συνολικού μήκους περίπου 30 εκ., το οποίο συναντάται στην τροπική Αφρική· τρώγωνας ο κοκκινολαίμης (Ηarpactes kasumba) της Μαλαισίας, το μήκος του οποίου είναι λίγο μεγαλύτερο από του προηγούμενου.
Άλλα γνωστά είδη είναι τα: τρώγωνας της Κούβας (Priotelus temnurus), που ζει αποκλειστικά στο νησί αυτό· το είδος Temnotrogon roseigaster ζει μόνο στο νησί της Ισπανιόλας που μοιράζεται η Αϊτή και η γειτονική Δομινικανή Δημοκρατία.
Το είδος Trogon curucui είναι ένα διαδεδομένο είδος των τροπικών δασών της Νότιας Αμερικής, που συναντάται από την Κολομβία έως τη βόρεια Αργεντινή.
Απαλόδερμο (Apaloderma narina), συνολικού μήκους περίπου 30 εκ., το οποίο συναντάται στην τροπική Αφρική· τρώγωνας ο κοκκινολαίμης (Ηarpactes kasumba) της Μαλαισίας, το μήκος του οποίου είναι λίγο μεγαλύτερο από του προηγούμενου.