Ασπρομέτωπη Χήνα - Ορνιθοπανίδα Ασπρομέτωπη Χήνα

Ασπρομέτωπη Χήνα

Ασπρομέτωπη Χήνα (Anser albifrons)
Η Ασπρομετωπόχηνα (anser albifrons) είναι από τις πιο κοινές χήνες που επισκέπτονται την Ελλάδα κατά τους χειμερινούς μήνες.
Είναι σχετικά μεγάλη χήνα (69-76 εκατ.), με σκούρες καφέ και γκρι αποχρώσεις, ευδιάκριτα άσπρη κοιλιά και μαύρες ραβδώσεις στο στήθος. Χαρακτηριστικό άσπρο "μπάλωμα" στο μέτωπο από το οποίο πήρε το όνομά της. Τα πόδια έχουν πορτοκαλί χρώμα. Τα νεαρά πουλιά δεν έχουν άσπρο μέτωπο και μαύρες ραβδώσεις στο κάτω μέρος του στήθους.

Κατηγορία: Υδρόβια & Παρυδάτια | Χήνες
Γένος: Σταχτόχηνες (Anser) | Κοκινόχηνες (Branta)

Στην Ελλάδα έρχεται από τέλος Δεκέμβρη και πάντα ανάλογα με την καιρικές συνθήκες που επικρατούν στο βόρεια Ευρασία οι τούνδρες της οποίας είναι ο βιότοπός της. Στη χώρα μας τη συναντάμε σε λιβάδια κοντά στα έλη.
Η Ασπρομετωπόχηνα απαντάτε σε όλη σχεδόν την Ευρώπη, την βόρεια και δυτική Ασία, την βόρεια Ινδία, την κεντρική και νότια Αμερική, αλλά και την Ιαπωνία, το νοτιοανατολικό Νεπάλ και την Γροιλανδία.
Οι πληθυσμοί της κατά τους χειμερινούς μήνες κινούνται -στην Ευρώπη- από τις αρκτικές περιοχές της Ρωσία προς τα νότια, τα δυτικά, την Μεσόγειο, την Μαύρη Θάλασσα και την Κασπίας και στην Ασία προς τις νότιες κινεζικές επαρχίες. Ενώ τα Αμερικάνικα πουλιά, από την βόρεια Αλάσκα και τον βορειοδυτικό Καναδά, προς την Καλιφόρνια και το κεντρικό Μεξικό.
Στην Ευρώπη ως σημαντικότερες περιοχές διαχείμασης της είναι το νησί Islay στην Σκωτία, το Slimbridge στην Αγγλία, το Friesland στην Ολλανδία και το Kardoskut στην Ουγγαρία.
Οι Ασπομετωπόχηνες επισκέπτονται την χωρά μας ανάλογα πάντα και με τις καιρικές συνθήκες που επικρατούν στους βόρειους βιοτόπους τους, γύρω τον Δεκέμβρη.








Γενική Περιγραφή
Η Ασπρομετωπόχηνα έχει μήκος που κυμαίνεται από 66 ως και 86εκ. και ύψος από 42 ως 63 εκ., το άνοιγμα των φτερών της κυμαίνεται από 134-157 εκ. ενώ το βάρος μιας ενήλικης αρσενικής είναι κατά μέσω όρο κάτι περισσότερο από 2,5 κιλά (από 1750-3350γραμ.) ενώ μιας θηλύκιας γύρω τα 2,3 κιλά. (από 1450-3150γραμ.)
Η γενική εμφάνιση της Ασπρομετωπόχηνας είναι μια διάστικτη πρόσμιξη καφετί με γκρίζο, με περισσότερο καφέ στο κάτω μέρος του φτερώματος της και ανοιχτότερες τις άκρες, οι γλουτοί της έχουν άσπρο χρώμα, ενώ η ουρά της είναι μαύρη με μια λευκή ζώνη στην άκρη της. Η κοιλία της είναι λευκή ενώ το στήθος της είναι ανοιχτού γκρίζου χρώματος με έντονες σκούρες ακανόνιστες ραβδώσεις. Ο λαιμός όπως και το κεφάλι της ακολουθούν το γενικότερο χρωματισμό ενώ τα πόδια της έχουν ένα έντονο πορτοκαλί χρώμα. Το όνομά της προέρχεται από το χαρακτηριστικά άσπρα φτερά που βρίσκονται γύρω από τη βάση του κίτρινο-ροζ ράμφους της και στο μέτωπο της. Ο νεοσσοί ομοιάζουν με τα ενήλικα πουλιά, αλλά το ράμφος τους είναι κίτρινο και δεν διαθέτουν το άσπρου χρώματος φτέρωμα στο πρόσωπο τους, ούτε τις σκούρες ραβδώσεις στο στήθος τους.
Βιότοπος
Ο Βιότοπος της Ασπρομετωπόχηνας κατά τους καλοκαιρινούς και μήνες αναπαραγωγής της, είναι διάφορες περιοχές κοντά σε λίμνες ή έλη της τούντρα, αλλά και περιοχές κοντά σε δάση κωνοφόρων. Κατά το διάστημα της μετανάστευσης της, μπορούμε να την βρούμε κοντά σε υγρά λιβάδια και πεδινές περιοχές με μόνιμα νερά ή παράκτιες περιοχές και εκβολές ποταμών και πάντα κοντά σε καλλιέργειες.
Συμπεριφορά
Οι Ασπρομετωπόχηνες είναι μεγάλων αποστάσεων μεταναστευτικό είδος, το οποίο ακολουθεί συγκεκριμένες μεταναστευτικές διαδρομές, όπως και σταθερά σημεία ενδιάμεσων στάσεων. Απαντώνται συνήθως σε σμήνη τα οποία μπορούμε να δούμε να πετάνε με ιδιαίτερη άνεση και κομψότητα σε εντυπωσιακούς σχηματισμούς V. Πετάνε κυρίως σε σταθερή και ευθεία πορεία με γρήγορα χτυπήματα των φτερών τους και αρκετές φορές συνοδεύονται και από άλλα μεταναστευτικά είδη. Τόσο κατά την πτήση τους, όσο και όταν βρίσκονται στο έδαφος, εύκολα γίνονται αντιληπτές από την δυνατή και χαρακτηριστική φωνή τους η οποία ακούγεται σαν kla-ha! ή kla-hah-luk. Τον χειμώνα οι Ασπρομετωπόχηνες προτιμούν τα παράκτια έλη, τα υγρά λιβάδια, τα έλη γλυκού νερού και τις λίμνες, εκεί θα τις δούμε είτε μέσα στο νερό να βουτούν αναζητώντας την τροφή τους ή να περπατούν με τον ιδιαίτερο περήφανο ύφος τους στο έδαφος. Καθώς ο χειμώνας προχωρά, συναντούμε τις Ασπρομετωπόχηνες σε όλο και μεγαλύτερα κοπάδια τα οποία χωρίζονται σε μικρές ομάδες αποτελούμενες από τα ζευγάρια και τις οικογένειες τους. Είναι αρκετά κοινωνικό είδος κατά το μεγαλύτερο μέρος του έτους, εκτός από την εποχής αναπαραγωγής τους, κατά την οποία προτιμούν να διαμορφώνουν χαλαρές αποικίες ειδικά στην αρκτική τούνδρα. Αυτό το διάστημα προτιμά να κλωσάει μονή της αλλά σε κοντινή πάντα απόσταση από την αποικία. Οι Ασπρομετωπόχηνες δεν είναι ιδιαίτερα εδαφικές και σπανίως θα υπερασπιστούν την περιοχή τους από εισβολείς. Όπως όμως και πολλά άλλα είδη, έτσι και οι Ασπρομετωπόχηνες σε περιπτώσεις απειλής της αποικία από αρπακτικά, χρησιμοποιούν ένα πολύ αποτελεσματικό «κόλπο» για να αποκρίνουν τους εχθρούς τους. Τα πουλιά που δεν εκκολάπτουν παρασύρουν προσποιούμενα τα ανήμπορα και την εύκολη λεία μακριά από την αποικία τους εισβολείς.
Οι Ασπρομετωπόχηνες θα φτάσουν στους τόπους αναπαραγωγής τους αμέσως μόλις λιώσουν τα χιόνια, συνοδευμένο κάθε ζευγάρι από τους νεοσσούς που έχουν γεννηθεί τον περασμένο χρόνο και μερικές φορές και από αυτούς που γεννηθήκαν πριν από δύο χρόνια οι οποίοι όμως σύντομα θα αφήνουν την περιοχή στα ζώα ενός έτους τα οποία παραμένουν κοντά στους γονείς και παρέχουν υπεράσπιση ενάντια στα αρπακτικά ζώα και τους εισβολείς, όπως και παραπάνω περιγράψαμε.
Συνήθως οι θέσεις φωλαιοποίησης της βρίσκονται στις πλαγιές ή στην κορυφή ενός χαμηλού λόφου με την άριστη ορατότητα και επαρκή κάλυψη από την γύρω βλάστηση.
Πολύ συχνά παρατηρείται οι Ασπρομετωπόχηνες να επιστρέφουν στα μέρη όπου φωλαιοποιήσαν την προηγούμενη χρόνια και να επαναφωλαιοποιήσουν πολύ κοντά στη φωλιάς του περασμένου χρόνου, αλλά ποτέ ακριβώς στην ίδια θέση.
Καθ’ όλη τη διάρκεια της επώασης η αρσενική Ασπρομετωπόχηνα φρουρά το θηλυκό και την φωλιά δείχνοντας μεγάλο ζήλο και αυταπάρνηση πολλές φορές για την προστασία της. 24 ώρες μετά από την εκκόλαψη τους οι νεοσσοί οδηγούνται στο νερό, θα παραμείνουν όλοι μαζί και θα μεγαλώσουν σε περιοχές με αφθονία βλάστησης που χρησιμοποιείται πέρα από πηγή τροφής και ως κάλυψη από τα αρπακτικά ζώα
Το αρσενικό θα παίξει τον κυρίαρχο ρόλο στη ζωή των νεοσσών για τις πρώτες 35 ημέρες, όλο αυτό το διάστημα το ζευγάρι θα βρίσκεται συνεχώς στο έδαφος αποφεύγοντας παντελώς τις πτήσεις. Αυτό το διάστημα είναι και ένα από τα πλέον κρίσιμα για την οικογένεια, όπως και το διάστημα της πρώτης εβδομάδας κατά το οποίο οι νεοσσοί εύκολα απομακρύνονται από τους γονείς τους και γι’ αυτό σε αυτό το διάστημα τα ποσοστά θνησιμότητα είναι υψηλά
Διατροφή
Η διατροφή της Ασπρομετωπόχηνας είναι κυρίως φυτικής προέλευσης και αποτελείται από χλόη, διάφορα υδροχαρή φυτά, βρύα, σπόρους, μίσχους φύλλα και ρίζες διαφόρων φυτών (σόρογο, μούρα, βελανίδια) και δημητριακών (σιτάρι, κριθάρι, ρύζι) και περιστασιακά με διάφορα έντομα μαλάκια και ασπόνδυλα.
Αναπαραγωγή
Η Ασπρομετωπόχηνα συνήθως δεν αναπαράγει μέχρι να φτάσει την ηλικία των 3 ετών. Την άνοιξη και μέσα από ιδιόμορφους χορούς και κραυγές ερωτοτροπίας (ανεβοκατεβάσματα και επαφή των κεφαλών, χτυπήματα των φτερών και ιδιόμορφα γρυλίσματα) θα σχηματιστούν τα ζευγάρια και θα ξεκινήσει η περίοδος της αναπαραγωγή τους γύρω τον Μάιο με Ιουνίου και σπανιότερα θα φτάσει τον Ιούλιο. Θα πρέπει εδώ να επισημάνουμε ότι η Ασπρομετωπόχηνα όπως και πολλά αλλά είδη χηνών, παρουσιάζει επί το πλείστων μονογαμική συμπεριφορά και τα ζευγάρια που θα σχηματιστούν θα παραμείνουν μαζί για όλη τους την ζωή. Μετά το σχηματισμό του ζευγαριού το θηλυκό θα αναλάβει την δημιουργία της φωλιάς η οποία δεν είναι τίποτα άλλο από μια ρηχή λακκούβα στο έδαφος στρωμένη με πούπουλα, στο ίδιο σχεδόν επίπεδο με τα γύρω φυτά και κάτω από ένα καλά προφυλαμένο σημείο κοντά στο νερό. Εκεί και κάτω από την φρούρηση του αρσενικού θα γεννήσει ένα αυγό ανά μέρα από 3 έως 7 -ανάλογα πάντα με τις καιρικές συνθήκες- τα αυγά είναι χρώματος κρεμ και διαστάσεων 76 Χ 54 χιλ. ενώ το βάρος τους κυμαίνεται γύρω στα 125 γρ. Τα αυγά θα επωαστούν μόνο από το θηλυκό και η επώαση θα διαρκέσει από 22 έως 28 ημέρες. Οι νεοσσοί είναι ικανοί να περπατήσουν και κολυμπήσουν σχεδόν αμέσως μετά από την εκκόλαψη τους, πράγμα το οποίο γίνεται κάτω από τα αγρυπνά μάτια και των δυο γονιών. Οι νεοσσοί θα είναι σε θέση να πετάξουν για πρώτη φόρα μεταξύ των 38 και 45 ημερών, παρόλα αυτά δεν θα αποχωριστούν τους γονείς τους και θα παραμένουν μαζί τους για τουλάχιστον τον πρώτο χρόνο, αν και συχνά διατηρούν στενές σχέσεις με την οικογένεια τους για αρκετά χρόνια.
Διάφορα
Πολλές φορές οι ανήλικες Ασπρομετωπόχηνες λόγω της έλλειψης των μαύρων ακανόνιστων ραβδώσεων στο στήθος τους, αλλά και του λευκού μαλώματος γύρω από το ράμφος τους, μπορούν να συγχεούν με τις νεαρές μπλε χιονόχηνες ή ακόμα και με τις «σπιτικές» οικόσιτες χήνες.
Αλλάζουν φτέρωμα μετά την ωοτοκία και εξαιτίας της ολική πτερόροια, αδυνατούν να πετάξουν για διάστημα 3-4 εβδομάδων.
Και άλλα είδη χήνας μπορούν μερικές φορές να παρουσιάσουν λεπτή γραμμή λευκού φτερώματος γύρω από τη βάση του ράμφους τους, αλλά μόνο η Ασπρομετωπόχηνα έχει αυτό το τόσο ευδιάκριτο λευκό φτέρωμα και στο μέτωπο.
Εχθροί
Ο πληθυσμός των Ασπρομετοπωχηνών μειώθηκε στη δεκαετία του '70 και του '80, αλλά επανάκαμψε, ιδιαίτερα τα τελευταία χρόνια. Το κυνήγι της ειδικά σε χώρες με παράδοση σε αυτό θεωρείται ως ένας από τους βασικούς παράγοντες ρύθμισης του πληθυσμού της και όπως αναφαίρετε «οι απώλειες λόγω του κυνηγιού είναι οι μόνες που μπορούν να ελεγχθούν». Η απώλεια των πρωταρχικών βιότοπων τους όμως είναι και η δυσκολότερη πρόκληση και πολύ δύσκολα ελέγχεται. Οι μεγάλες πετρελαιοπηγές στην Αλάσκα και την παράκτια αρκτική πεδιάδα έχουν υποβιβάσει σε μεγάλο βαθμό τους υγρότοπους σε εκείνη την περιοχή, έχοντας σοβαρές επιπτώσεις ειδικά στην αναπαραγωγή της ασπρομετωπόχηνας.
Βιολογικοί εχθροί της Ασπρομετωπόχηνας είναι κυρίως τα διάφορα μεγάλα αρπακτικά τα οποία απειλούν τις ίδιες αλλά και τους νεοσσούς τους αλλά και πουλιά όπως οι γλάροι τα οποία κάνουν μεγάλη ζημία στα αυγά της. Πέρα όμως από όλα αυτά οι Ασπρομετωπόχηνες έχουν ακόμα να αντιμετωπίσουν τα φυτοφάρμακα τα οποία ευθύνονται για την μείωση της τροφής τους αλλά και ασθένειες όπως την χλαμυδίωση την χολέρα αλλά και παράσιτα όπως τους νηματοειδείς σκωλίκες και τα κοκκιδία. Επίσης οι καιρικές συνθήκες παίζουν μεγάλο ρόλο στον πληθυσμό τους ειδικά κατά την περίοδο αναπαραγωγής τους.
Ετικέτες: Χήνες

Ευχαριστούμε που διαβάσατε την ανάρτηση Ασπρομέτωπη Χήνα

Back To Top