Φραγκολίνος, Black Francolin (Francolinus francolinus) 
Φτάνει σε μήκος σώματος από 31 έως 36 εκατοστά. Τα αρσενικά είναι συνήθως από 450 έως 500 γραμμάρια. Εμφανίζει φυλετικό διμορφισμό, τα θηλυκά είναι μικρότερα με βάρος περίπου από 400 έως 450 γραμμάρια. Το αρσενικό έχει σκουρόχρωμα μοτίβα με λευκές βούλες στην πλάτη και στα πλευρά, επίσης εχει ένα καφέ δακτύλιο στο λαιμό, λευκές κηλίδες στα μάγουλα και καφέ φτερούγες με μαυριδερά στίγματα. Το πρόσωπο είναι μπροστά μαύρο με δυο άσπρες περιοχές προς το κάτω μέρος, πίσω από τα μάτια. Η κορυφή της κεφαλής είναι καστανή με λίγα άσπρα στίγματα και τα μάτια καστανά. Το κάτω μέρος του κορμού είναι μαύρο. Τα πόδια είναι κόκκινα. Το θηλυκό είναι καφετί και ο λαιμός καστανός, το στήθος κατάστικτο με καστανωπά στίγματα σε υπόλευκο φόντο, η ουρά έχει βαθύ καφέ χρώμα που διακόπτεται από ελαφρές οριζόντιες άσπρες ραβδώσεις μέχρι τη μέση της ράχης.
Το αρσενικό έχει δυνατή φωνή, διαπεραστική και μονότονη -ταα-ταα-τατ- που επαναλαμβάνει καθισμένο σε ένα ψηλό σημείο στο έδαφος ή στην κορφή θάμνων, συνήθως κατά την αναπαραγωγική περίοδο, κατά τις πρωινές και απογευματινές ώρες.
Διανομή και ενδιαίτημα: Το είδος Francolinus francolinus είναι ένα από τα λίγα είδη του γένους Frankoline που ζουν εκτός Αφρικής. Είδος με κατακερματισμένη κατανομή, από την Κύπρο και το Ισραήλ μέχρι την Ινδία. Ζει συνήθως σε χαμηλά υψόμετρα, αλλά στο Νεπάλ φτάνει μέχρι το υψόμετρο των 2.000-2.500 μ. Συχνάζει σε περιοχές με πυκνή βλάστηση, ιδιαίτερα όταν αυτές γειτνιάζουν με ξέφωτα, κοιλάδες, μικρά ποτάμια κ.ά. Στην Κύπρο απαντάται σε περιοχές με μακκία βλάστηση κοντά σε ξεροπόταμους αλλά και σε καλλιέργειες. Σύμφωνα με τον Tournefort (1717), το είδος σύχναζε στις ελώδεις εκτάσεις της Χώρας Σάμου.
Η Κύπρος είναι η μόνη χώρα όπου ο πληθυσμός του Φραγκολίνου επανακάμπτει. Μπορεί να παρατηρηθεί στο αεροδρόμιο της Πάφου στην Κύπρο και τα περίχωρά της.
Σε παλαιότερες εποχές ήταν πολύ πιο διαδεδομένο στη νότια Ευρώπη, στη νοτιοανατολική Ισπανία, τη Σικελία και στα νησιά του Αιγαίου. Εξαφανίστηκε από αυτές τις περιοχές κατά το πρώτο μισό του 19ου αιώνα. Επανειλημμένες προσπάθειες επαναφοράς σε διάφορες περιοχές απέτυχαν.
Αναπαραγωγή
Η αναπαραγωγική περίοδος αρχίζει τον Ιανουάριο. Χαρακτηριστικό είναι το δυνατό κάλεσμα του αρσενικού που ακούγεται συνήθως νωρίς το πρωί και αργά το απόγευμα, κυρίως κατά την αναπαραγωγική περίοδο, και που με αυτό τον τρόπο κατοχυρώνει την εδαφική του επικράτεια. Κατά την αναπαραγωγική περίοδο, έχουν τον δικό τους χώρο και το αρσενικό προστατεύει την περιοχή του δίνοντας σκληρές μάχες με τα άλλα αρσενικά που θα την παραβιάσουν. Το θηλυκό γεννά από 6 έως 12 πρασινωπά αυγά, στο έδαφος σε φωλιές που φτιάχνουν με λίγα ξερά χόρτα και φτερά, μέσα σε πυκνά χόρτα και κάτω από θάμνους στα μέσα Μαρτίου. Τα αυγά επωάζονται μόνο από το θηλυκό για 18 έως 20 ημέρες. Τα μικρά μερικές ώρες μετά την εκκόλαψη είναι έτοιμα να ακολουθήσουν τη μητέρα τους. Κατά τις πρώτες βδομάδες της ζωής τους τα μικρά έχουν ανάγκη από τροφές πλούσιες σε πρωτεΐνη για την ανάπτυξή τους και για αυτό τρέφονται σχεδόν αποκλειστικά με διάφορα έντομα και σκουλήκια. Στη ανατροφή των νεοσσών συμμετέχουν και οι δύο γονείς.
Πολύ εντυπωσιακή είναι η συμπεριφορά των μικρών σε περίπτωση που εμφανίζεται κίνδυνος. Στα μικρά γίνεται κάτι σαν έκρηξη και σε κλάσματα δευτερολέπτου εξαφανίζονται κάπου κοντά, γίνονται ένα με χόρτα και πέτρες και είναι εξαιρετικά δύσκολο να τα εντοπίσεις. Όταν ο κίνδυνος περάσει, η μητέρα με ένα χαρακτηριστικό κλάμα καλεί τα μικρά να μαζευτούν ξανά κοντά της. Τα μικρά σε ηλικία μιας βδομάδας μπορούν να κάνουν μικρά πετάγματα σε περίπτωση κινδύνου. Μένουν με τους γονείς τους μέχρι και το φθινόπωρο, και τον χειμώνα παίρνουν τον δικό τους δρόμο για να αναπαραχθούν την άνοιξη.
Κατηγορία: Ορνιθόμορφα | Γένος Φραγκολίνος (Francolinus)
Λόγω ανεπάρκειας επιστημονικών δεδομένων δεν γνωρίζουμε με βεβαιότητα την ακριβή κατανομή του φραγκολίνου στην Ελλάδα. Το είδος ήταν γνωστό στην αρχαία Ελλάδα (Pollard 1977), αλλά έκτοτε ελάχιστοι ταξιδιώτες-φυσιοδίφες το κατέγραψαν στην χώρα μας, μεταξύ του 16ου και του 19ου αι. Πιο αξιόλογα από τα κείμενα αυτά θεωρούνται οι καταγραφές του είδους στη Σάμο (Tournefort 1717) και στην Κρήτη (Belon 1555), ενώ ο Bree (1859) αναφέρει ότι το είδος ήταν "κοινό" στη Σάμο, στη Λέσβο και στη Ρόδο.
Στο βιβλίο του Tournefort, μάλιστα (Τόμος Ι, σ. 311), υπάρχει και χαλκογραφία ενός ενήλικου αρσενικού ατόμου, με λεζάντα ότι πρόκειται για "είδος πουλιού που συχνάζει στα έλη", ενώ σε υποσημείωση (Τόμος ΙΙ, σ. 111) μας λέει ότι το πουλί αυτό ονομάζεται "ταγηνάρι", ονομασία που προφανώς προέρχεται από τη λέξη "άτταγας", την αρχαιοελληνική δηλ. ονομασία του συγκεκριμένου είδους (Handrinos & Akriotis 1997).
Το 1902, ο Ούγγρος Frivaldzsky αναφέρει φραγκολίνους στην Κρήτη μεταξύ 1843 και 1845, χωρίς όμως να δίνει περισσότερα στοιχεία. Εάν αυτές οι πληροφορίες είναι σωστές, τότε το είδος έχει εκλείψει από την Ελλάδα εδώ και 160 χρόνια, οι τελευταίοι δε πληθυσμοί του πιθανόν να ζούσαν στην Κρήτη και στη Σάμο μέχρι τα μέσα του 19ου αι. (Χανδρινός 1992, Handrinos & Akriotis 1997).
Κατηγορία: Ορνιθόμορφα
Αγριόκουρκος
Μαυροκόκκορας
Αγριόκοτα
Λαγοπόδης
Λαγοπόδης των Άλπεων
Σκωτσέζικος Λαγοπόδης
Λαγόπους pyrenaicus
Λαγοπόδης λευκόουρος
Bonasa umbellus
Spruce Grouse
Τυμπανούχοι
Φασιανός (Phasianus colchicus)
Πέρδικα (Alectoris Graeca)
Φραγκολίνος (Francolinus francolinus)
Ορτύκι (Coturnix Coturnix )
Πτεροκλίδες (Pteroclidae)
Φτάνει σε μήκος σώματος από 31 έως 36 εκατοστά. Τα αρσενικά είναι συνήθως από 450 έως 500 γραμμάρια. Εμφανίζει φυλετικό διμορφισμό, τα θηλυκά είναι μικρότερα με βάρος περίπου από 400 έως 450 γραμμάρια. Το αρσενικό έχει σκουρόχρωμα μοτίβα με λευκές βούλες στην πλάτη και στα πλευρά, επίσης εχει ένα καφέ δακτύλιο στο λαιμό, λευκές κηλίδες στα μάγουλα και καφέ φτερούγες με μαυριδερά στίγματα. Το πρόσωπο είναι μπροστά μαύρο με δυο άσπρες περιοχές προς το κάτω μέρος, πίσω από τα μάτια. Η κορυφή της κεφαλής είναι καστανή με λίγα άσπρα στίγματα και τα μάτια καστανά. Το κάτω μέρος του κορμού είναι μαύρο. Τα πόδια είναι κόκκινα. Το θηλυκό είναι καφετί και ο λαιμός καστανός, το στήθος κατάστικτο με καστανωπά στίγματα σε υπόλευκο φόντο, η ουρά έχει βαθύ καφέ χρώμα που διακόπτεται από ελαφρές οριζόντιες άσπρες ραβδώσεις μέχρι τη μέση της ράχης.
Το αρσενικό έχει δυνατή φωνή, διαπεραστική και μονότονη -ταα-ταα-τατ- που επαναλαμβάνει καθισμένο σε ένα ψηλό σημείο στο έδαφος ή στην κορφή θάμνων, συνήθως κατά την αναπαραγωγική περίοδο, κατά τις πρωινές και απογευματινές ώρες.
Ο φραγκολίνος είναι η ἀτταγᾶς κοινῶς ἀτταγανάρι των αρχαίων Ελλήνων που αναφέρεται από τον Αριστοφάνη, τον Αριστοτέλη, τον Αθήναιο κ.α. (Thompson Birds s. v.). Πιθανώς πρόκειται για ονοματοποιημένη λέξη, που δημιουργήθηκε από τον ήχο της κραυγής του πουλιού.
«ἀτταγᾶς· Ἀριστοφάνης Πελαργοῖς, ἀτταγᾶς ἥδιστον ἕψειν ἐν ἐπινικίοις κρέας. Ἀλέξανδρος δὲ ὁ Μύνδιός φησιν ὅτι μικρῷ μὲν μείζων ἐστὶ πέρδικος, ὅλος δὲ κατάγραφος τὰ περὶ τὸν νῶτον, κεραμεοῦς τὴν χρόαν, ὑποπυρρίζων μᾶλλον… περισπῶσι δὲ οἱ Ἀττικοὶ.. τοὔνομα… λεκτέον καὶ ἀτταγαῖ καὶ οὐχὶ ἀτταγῆνες» Ἀθήν. 387F
ὁ Σχολιαστὴς τοῦ Ἀριστοφ. (Σφῆκ. 257) λέγει: «ἀτταγᾶς ὄρνεόν ἐστι τερπόμενον ἐν ἕλεσι καὶ πηλώδεσι τόποις καὶ τέλμασιν, ὃν ἡμεῖς φαμὲν ἀτταγῆνα», κοινῶς ἀτταγανάρι.
«ἀτταγᾶς· Ἀριστοφάνης Πελαργοῖς, ἀτταγᾶς ἥδιστον ἕψειν ἐν ἐπινικίοις κρέας. Ἀλέξανδρος δὲ ὁ Μύνδιός φησιν ὅτι μικρῷ μὲν μείζων ἐστὶ πέρδικος, ὅλος δὲ κατάγραφος τὰ περὶ τὸν νῶτον, κεραμεοῦς τὴν χρόαν, ὑποπυρρίζων μᾶλλον… περισπῶσι δὲ οἱ Ἀττικοὶ.. τοὔνομα… λεκτέον καὶ ἀτταγαῖ καὶ οὐχὶ ἀτταγῆνες» Ἀθήν. 387F
ὁ Σχολιαστὴς τοῦ Ἀριστοφ. (Σφῆκ. 257) λέγει: «ἀτταγᾶς ὄρνεόν ἐστι τερπόμενον ἐν ἕλεσι καὶ πηλώδεσι τόποις καὶ τέλμασιν, ὃν ἡμεῖς φαμὲν ἀτταγῆνα», κοινῶς ἀτταγανάρι.
Διανομή και ενδιαίτημα: Το είδος Francolinus francolinus είναι ένα από τα λίγα είδη του γένους Frankoline που ζουν εκτός Αφρικής. Είδος με κατακερματισμένη κατανομή, από την Κύπρο και το Ισραήλ μέχρι την Ινδία. Ζει συνήθως σε χαμηλά υψόμετρα, αλλά στο Νεπάλ φτάνει μέχρι το υψόμετρο των 2.000-2.500 μ. Συχνάζει σε περιοχές με πυκνή βλάστηση, ιδιαίτερα όταν αυτές γειτνιάζουν με ξέφωτα, κοιλάδες, μικρά ποτάμια κ.ά. Στην Κύπρο απαντάται σε περιοχές με μακκία βλάστηση κοντά σε ξεροπόταμους αλλά και σε καλλιέργειες. Σύμφωνα με τον Tournefort (1717), το είδος σύχναζε στις ελώδεις εκτάσεις της Χώρας Σάμου. Η Κύπρος είναι η μόνη χώρα όπου ο πληθυσμός του Φραγκολίνου επανακάμπτει. Μπορεί να παρατηρηθεί στο αεροδρόμιο της Πάφου στην Κύπρο και τα περίχωρά της.
Σε παλαιότερες εποχές ήταν πολύ πιο διαδεδομένο στη νότια Ευρώπη, στη νοτιοανατολική Ισπανία, τη Σικελία και στα νησιά του Αιγαίου. Εξαφανίστηκε από αυτές τις περιοχές κατά το πρώτο μισό του 19ου αιώνα. Επανειλημμένες προσπάθειες επαναφοράς σε διάφορες περιοχές απέτυχαν.
Αναπαραγωγή
Η αναπαραγωγική περίοδος αρχίζει τον Ιανουάριο. Χαρακτηριστικό είναι το δυνατό κάλεσμα του αρσενικού που ακούγεται συνήθως νωρίς το πρωί και αργά το απόγευμα, κυρίως κατά την αναπαραγωγική περίοδο, και που με αυτό τον τρόπο κατοχυρώνει την εδαφική του επικράτεια. Κατά την αναπαραγωγική περίοδο, έχουν τον δικό τους χώρο και το αρσενικό προστατεύει την περιοχή του δίνοντας σκληρές μάχες με τα άλλα αρσενικά που θα την παραβιάσουν. Το θηλυκό γεννά από 6 έως 12 πρασινωπά αυγά, στο έδαφος σε φωλιές που φτιάχνουν με λίγα ξερά χόρτα και φτερά, μέσα σε πυκνά χόρτα και κάτω από θάμνους στα μέσα Μαρτίου. Τα αυγά επωάζονται μόνο από το θηλυκό για 18 έως 20 ημέρες. Τα μικρά μερικές ώρες μετά την εκκόλαψη είναι έτοιμα να ακολουθήσουν τη μητέρα τους. Κατά τις πρώτες βδομάδες της ζωής τους τα μικρά έχουν ανάγκη από τροφές πλούσιες σε πρωτεΐνη για την ανάπτυξή τους και για αυτό τρέφονται σχεδόν αποκλειστικά με διάφορα έντομα και σκουλήκια. Στη ανατροφή των νεοσσών συμμετέχουν και οι δύο γονείς.
Πολύ εντυπωσιακή είναι η συμπεριφορά των μικρών σε περίπτωση που εμφανίζεται κίνδυνος. Στα μικρά γίνεται κάτι σαν έκρηξη και σε κλάσματα δευτερολέπτου εξαφανίζονται κάπου κοντά, γίνονται ένα με χόρτα και πέτρες και είναι εξαιρετικά δύσκολο να τα εντοπίσεις. Όταν ο κίνδυνος περάσει, η μητέρα με ένα χαρακτηριστικό κλάμα καλεί τα μικρά να μαζευτούν ξανά κοντά της. Τα μικρά σε ηλικία μιας βδομάδας μπορούν να κάνουν μικρά πετάγματα σε περίπτωση κινδύνου. Μένουν με τους γονείς τους μέχρι και το φθινόπωρο, και τον χειμώνα παίρνουν τον δικό τους δρόμο για να αναπαραχθούν την άνοιξη.
Γένος Φραγκολίνος (Francolinus)
Το γένος Φραγκολίνος (Francolinus) ανήκει στην οικογένεια Φασιανίδες (Phasianidae) και χωρίζεται σε τέσσερα υπογένη: Francolinus, Peliperdix, Scleroptila και Pternistis. Με 41 είδη είναι το μεγαλύτερο γένος της οικογένειας των Φασιανιδών (Phasianidae). 36 είδη ζουν στην Αφρική, ενώ πέντε είδη ζούν στην Ασία. Σε πολλά από τα είδη εξακολουθούν να υπάρχουν ελλιπείς πληροφορίες. Κυνηγήθηκαν εντατικά για το νόστιμο κρέας τους.
Το μήκος του σώματος κυμαίνεται από 31 έως 42 εκατοστά, το βάρος από 250 γραμμάρια στο είδος (Francolinus coqui) και το μεγαλύτερο είδος (Francolinus erckelii) φτάνει τα 1.500 γραμμάρια. Στα περισσότερα είδη, αρσενικά και θηλυκά έχουν τον ίδιο χρωματισμό. Τα φτερά τους είναι κοντά με στρογγυλεμένες άκρες και η ουρά έχει 14 φτερά.
Το γένος Φραγκολίνος (Francolinus) ανήκει στην οικογένεια Φασιανίδες (Phasianidae) και χωρίζεται σε τέσσερα υπογένη: Francolinus, Peliperdix, Scleroptila και Pternistis. Με 41 είδη είναι το μεγαλύτερο γένος της οικογένειας των Φασιανιδών (Phasianidae). 36 είδη ζουν στην Αφρική, ενώ πέντε είδη ζούν στην Ασία. Σε πολλά από τα είδη εξακολουθούν να υπάρχουν ελλιπείς πληροφορίες. Κυνηγήθηκαν εντατικά για το νόστιμο κρέας τους.
Το μήκος του σώματος κυμαίνεται από 31 έως 42 εκατοστά, το βάρος από 250 γραμμάρια στο είδος (Francolinus coqui) και το μεγαλύτερο είδος (Francolinus erckelii) φτάνει τα 1.500 γραμμάρια. Στα περισσότερα είδη, αρσενικά και θηλυκά έχουν τον ίδιο χρωματισμό. Τα φτερά τους είναι κοντά με στρογγυλεμένες άκρες και η ουρά έχει 14 φτερά.
Κατηγορία: Ορνιθόμορφα | Γένος Φραγκολίνος (Francolinus)
Λόγω ανεπάρκειας επιστημονικών δεδομένων δεν γνωρίζουμε με βεβαιότητα την ακριβή κατανομή του φραγκολίνου στην Ελλάδα. Το είδος ήταν γνωστό στην αρχαία Ελλάδα (Pollard 1977), αλλά έκτοτε ελάχιστοι ταξιδιώτες-φυσιοδίφες το κατέγραψαν στην χώρα μας, μεταξύ του 16ου και του 19ου αι. Πιο αξιόλογα από τα κείμενα αυτά θεωρούνται οι καταγραφές του είδους στη Σάμο (Tournefort 1717) και στην Κρήτη (Belon 1555), ενώ ο Bree (1859) αναφέρει ότι το είδος ήταν "κοινό" στη Σάμο, στη Λέσβο και στη Ρόδο.
Στο βιβλίο του Tournefort, μάλιστα (Τόμος Ι, σ. 311), υπάρχει και χαλκογραφία ενός ενήλικου αρσενικού ατόμου, με λεζάντα ότι πρόκειται για "είδος πουλιού που συχνάζει στα έλη", ενώ σε υποσημείωση (Τόμος ΙΙ, σ. 111) μας λέει ότι το πουλί αυτό ονομάζεται "ταγηνάρι", ονομασία που προφανώς προέρχεται από τη λέξη "άτταγας", την αρχαιοελληνική δηλ. ονομασία του συγκεκριμένου είδους (Handrinos & Akriotis 1997).
Το 1902, ο Ούγγρος Frivaldzsky αναφέρει φραγκολίνους στην Κρήτη μεταξύ 1843 και 1845, χωρίς όμως να δίνει περισσότερα στοιχεία. Εάν αυτές οι πληροφορίες είναι σωστές, τότε το είδος έχει εκλείψει από την Ελλάδα εδώ και 160 χρόνια, οι τελευταίοι δε πληθυσμοί του πιθανόν να ζούσαν στην Κρήτη και στη Σάμο μέχρι τα μέσα του 19ου αι. (Χανδρινός 1992, Handrinos & Akriotis 1997).
Κατηγορία: Ορνιθόμορφα
Αγριόκουρκος
Μαυροκόκκορας
Αγριόκοτα
Λαγοπόδης
Λαγοπόδης των Άλπεων
Σκωτσέζικος Λαγοπόδης
Λαγόπους pyrenaicus
Λαγοπόδης λευκόουρος
Bonasa umbellus
Spruce Grouse
Τυμπανούχοι
Φασιανός (Phasianus colchicus)
Πέρδικα (Alectoris Graeca)
Φραγκολίνος (Francolinus francolinus)
Ορτύκι (Coturnix Coturnix )
Πτεροκλίδες (Pteroclidae)
Ετικέτες:
Ορνιθόμορφα
Ευχαριστούμε που διαβάσατε την ανάρτηση Φραγκολίνος
