Υδροβατίδες (hydrobatidae) 
Οικογένεια πτηνών της τάξης των ρινοτρυπόμορφων. Πρόκειται για μικρά θαλασσοπούλια, έχουν μήκος 13 έως 26 εκατοστά και άνοιγμα φτερών 32 έως 56 εκατοστά, τα οποία συναντώνται σε όλους τους ωκεανούς του κόσμου, ιδιαίτερα στο νότιο ημισφαίριο. Το φτέρωμά τους είναι συνήθως μαύρο ή σκούρο καστανό, με λευκό ουροπύγιο και άλλες ανοιχτόχρωμες περιοχές. Τα ανεπτυγμένα ρουθούνια τους, που βρίσκονται στην βάση του ράμφους, είναι σωληνοειδή και διαθέτουν αδένες οι οποίοι εκκρίνουν αλάτι, γεγονός που επιτρέπει στα πουλιά αυτά να πίνουν θαλασσινό νερό. Η άκρη του πάνω ράμφους φέρει ένα άγκιστρο κατάλληλο για να συγκρατεί τα ψάρια. Οι Υδροβατίδες έχουν πολύ ανεπτυγμένη την αίσθηση της όσφρησης.
Θαλλασοπούλια ➜ Στεγανόποδα ➜ ✔Προκελαριίδες (procellariidae)
Το πέταγμά τους είναι γενικά αδύναμο και ακανόνιστο, θυμίζει την πτήση των νυχτερίδων. Αν και έχουν μακριά πόδια, είναι αδύναμα και μπορεί να κρατήσουν μόλις το βάρος του πουλιού. Αν και μπορούν να κολυμπήσουν, χρησιμοποιούν αυτή την ικανότητα σπάνια, περνούν το μεγαλύτερο μέρος της ζωής τους στον αέρα. Τα πουλιά αυτά ζουν αποκλειστικά στο ανοιχτό πέλαγος και επισκέπτονται τις ακτές μόνο για να αναπαραχθούν· από τον άνθρωπο παρατηρούνται τυχαία ή σε περίπτωση που ακολουθούν τα πλοία.
Αναπαραγωγή: Την εποχή της αναπαραγωγής τα περισσότερα είδη φωλιάζουν κατά αποικίες σε ερημονήσια ή σε απομονωμένες ακτές· οι αποικίες μπορεί να περιλαμβάνουν αρκετές δεκάδες έως μερικές χιλιάδες ζεύγη. Μια αποικία του γένους Oceanodroma στην Ιαπωνία υπολογίστηκε σε περίπου ένα εκατομμύριο ζεύγη το 1972. γενικά επιστρέφουν στην ξηρά μόνο κατά τη διάρκεια της νύχτας για να αποφύγουν τους εχθρούς (διάφορα αρπακτικά, γλάρους και Στερκοραριίδες (Stercorariidae). Το θηλυκό αποθέτει ένα μοναδικό λευκό αβγό σε κοιλότητες του εδάφους ή σε σχισμές βράχων, το οποίο επωάζουν εναλλάξ και οι δύο γονείς για περίπου 40-50 ημέρες.
Το βάρος του αυγού ισοδυναμεί από 20 έως 30% του βάρους του σώματος ενός ενήλικου. Τα αυγά επίσης δεν επωάζονται συνεχώς, αντέχουν χωρίς επώαση μέχρι 11 ημέρες. Ωστόσο, σε τόσο μεγάλα χρονικά διαστήματα υπάρχει καθυστερημένη ανάπτυξη του εμβρύου. Σε περίπτωση απώλειας, δεν υπάρχει αντικατάσταση.
Διατροφή: Τρέφονται κυρίως με μικρά καρκινοειδή, μικρά ψάρια και καλαμάρια, τα οποία εντοπίζουν στην επιφάνεια του νερού, από μεγάλες αποστάσεις. Καθώς τσιμπολογούν αιωρούμενα κοντά στην επιφάνεια της θάλασσας με τα πόδια κατεβασμένα αγγίζοντας την επιφάνεια του νερού, οι Υδροβατίδες μοιάζουν σαν να περπατάνε πάνω στο νερό· για το λόγο αυτό ονομάζονται κοινώς θαλασσοδρόμοι ή θαλασσοβάτες. Σχετικά συχνά παρατηρούνται πουλιά με τραυματισμούς στα πόδια ή τους λείπουν τελείως τα πόδια, που μάλλον οφείλεται στην επίθεση σαρκοφάγων ψαριών. Για να εντοπίζουν πιο εύκολα τροφή, οι Υδροβατίδες συχνά ακολουθούν τα δελφίνια ή κοπάδια τόνου. Επίσης, ακολουθούν πλοία τρώγοντας τα απόβλητα που ρίχνονται στη θάλασσα.
Το ανώτατο όριο ηλικίας είναι τα 20 έτη. Με βάση ευρήματα δακτυλιομένων πουλιών εντοπίστηκε είδος του γένους Oceanodroma που έζησε 24 χρόνια.
Ενάντια στους επίδοξους θηρευτές οι Υδροβατίδες εγχύουν ένα ελαιώδες υγρό μέσα από τους σωλήνες του ράμφους.
Η οικογένεια Υδροβατίδες περιλαμβάνει περίπου 20 είδη, με τυπικό αντιπρόσωπο το είδος Oceanites oceanicus. Το πουλί αυτό, μήκους 16-18 εκ., έχει σκούρο καστανό φτέρωμα που διακόπτεται από το λευκό ουροπύγιο και από μια ανοιχτόχρωμη λωρίδα σε κάθε φτερούγα. Φωλιάζει και αναπαράγεται στα νησιά και στις ακτές της Ανταρκτικής και στο τέλος του καλοκαιριού του νότιου ημισφαίριου, μεταναστεύει στα βόρεια· από τον Ιούνιο έως τον Σεπτέμβριο συναντάται σε όλο τον Βόρειο Ατλαντικό, από τον Καναδά μέχρι τα βρετανικά νησιά και στη συνέχεια επιστρέφει στις περιοχές όπου διαχειμάζει, ακολουθώντας τις ακτές της δυτικής Αφρικής.
Στην Ευρώπη συναντώνται τα είδη Υδροβάτης (Hydrobates pelagicus) και Oceanodroma leucorhoa. Το πρώτο, γνωστό με την κοινή ονομασία Πετρίλος, φωλιάζει κυρίως στα βρετανικά νησιά, στην Ισλανδία, στις δυτικές ακτές της Γαλλίας, στα Αγγλονορμανδικά νησιά και στη δυτική Μεσόγειο (νότια Ισπανία, Σαρδηνία, Κορσική, Σικελία, Μάλτα), ενώ στο Αιγαίο συναντάται σπάνια. Πρόκειται για το πιο μικρόσωμο θαλασσοπούλι της Ευρώπης, με μήκος σώματος 15-16 εκ. και άνοιγμα φτερούγων περίπου 38 εκ. Το φτέρωμά του είναι μαύρο, όπως και τα πόδια και το ράμφος του και το ουροπύγιό του λευκό. Οι φτερούγες του είναι στρογγυλεμένες και η ουρά του τετράγωνη στην άκρη της. Το αδύναμο φτεροκόπημά του θυμίζει το πέταγμα της νυχτερίδας. Οι κυριότεροι εχθροί του πουλιού αυτού στις περιοχές όπου φωλιάζει είναι τα ποντίκια, τα οποία τρώνε τα αβγά, τους νεοσσούς καθώς και τα ίδια τα πουλιά.
Το είδος Oceanodroma leucorhea έχει παρόμοιους χρωματισμούς αλλά είναι μεγαλύτερο σε μέγεθος από το προηγούμενο και η ουρά του είναι διχαλωτή. Φωλιάζει στις αρκτικές περιοχές και διαχειμάζει στον Βόρειο Ατλαντικό και στον Βόρειο Ειρηνικό ωκεανό.
Οικογένεια πτηνών της τάξης των ρινοτρυπόμορφων. Πρόκειται για μικρά θαλασσοπούλια, έχουν μήκος 13 έως 26 εκατοστά και άνοιγμα φτερών 32 έως 56 εκατοστά, τα οποία συναντώνται σε όλους τους ωκεανούς του κόσμου, ιδιαίτερα στο νότιο ημισφαίριο. Το φτέρωμά τους είναι συνήθως μαύρο ή σκούρο καστανό, με λευκό ουροπύγιο και άλλες ανοιχτόχρωμες περιοχές. Τα ανεπτυγμένα ρουθούνια τους, που βρίσκονται στην βάση του ράμφους, είναι σωληνοειδή και διαθέτουν αδένες οι οποίοι εκκρίνουν αλάτι, γεγονός που επιτρέπει στα πουλιά αυτά να πίνουν θαλασσινό νερό. Η άκρη του πάνω ράμφους φέρει ένα άγκιστρο κατάλληλο για να συγκρατεί τα ψάρια. Οι Υδροβατίδες έχουν πολύ ανεπτυγμένη την αίσθηση της όσφρησης.
Θαλλασοπούλια ➜ Στεγανόποδα ➜ ✔Προκελαριίδες (procellariidae)
Το πέταγμά τους είναι γενικά αδύναμο και ακανόνιστο, θυμίζει την πτήση των νυχτερίδων. Αν και έχουν μακριά πόδια, είναι αδύναμα και μπορεί να κρατήσουν μόλις το βάρος του πουλιού. Αν και μπορούν να κολυμπήσουν, χρησιμοποιούν αυτή την ικανότητα σπάνια, περνούν το μεγαλύτερο μέρος της ζωής τους στον αέρα. Τα πουλιά αυτά ζουν αποκλειστικά στο ανοιχτό πέλαγος και επισκέπτονται τις ακτές μόνο για να αναπαραχθούν· από τον άνθρωπο παρατηρούνται τυχαία ή σε περίπτωση που ακολουθούν τα πλοία.
Αναπαραγωγή: Την εποχή της αναπαραγωγής τα περισσότερα είδη φωλιάζουν κατά αποικίες σε ερημονήσια ή σε απομονωμένες ακτές· οι αποικίες μπορεί να περιλαμβάνουν αρκετές δεκάδες έως μερικές χιλιάδες ζεύγη. Μια αποικία του γένους Oceanodroma στην Ιαπωνία υπολογίστηκε σε περίπου ένα εκατομμύριο ζεύγη το 1972. γενικά επιστρέφουν στην ξηρά μόνο κατά τη διάρκεια της νύχτας για να αποφύγουν τους εχθρούς (διάφορα αρπακτικά, γλάρους και Στερκοραριίδες (Stercorariidae). Το θηλυκό αποθέτει ένα μοναδικό λευκό αβγό σε κοιλότητες του εδάφους ή σε σχισμές βράχων, το οποίο επωάζουν εναλλάξ και οι δύο γονείς για περίπου 40-50 ημέρες.
Το βάρος του αυγού ισοδυναμεί από 20 έως 30% του βάρους του σώματος ενός ενήλικου. Τα αυγά επίσης δεν επωάζονται συνεχώς, αντέχουν χωρίς επώαση μέχρι 11 ημέρες. Ωστόσο, σε τόσο μεγάλα χρονικά διαστήματα υπάρχει καθυστερημένη ανάπτυξη του εμβρύου. Σε περίπτωση απώλειας, δεν υπάρχει αντικατάσταση.
Διατροφή: Τρέφονται κυρίως με μικρά καρκινοειδή, μικρά ψάρια και καλαμάρια, τα οποία εντοπίζουν στην επιφάνεια του νερού, από μεγάλες αποστάσεις. Καθώς τσιμπολογούν αιωρούμενα κοντά στην επιφάνεια της θάλασσας με τα πόδια κατεβασμένα αγγίζοντας την επιφάνεια του νερού, οι Υδροβατίδες μοιάζουν σαν να περπατάνε πάνω στο νερό· για το λόγο αυτό ονομάζονται κοινώς θαλασσοδρόμοι ή θαλασσοβάτες. Σχετικά συχνά παρατηρούνται πουλιά με τραυματισμούς στα πόδια ή τους λείπουν τελείως τα πόδια, που μάλλον οφείλεται στην επίθεση σαρκοφάγων ψαριών. Για να εντοπίζουν πιο εύκολα τροφή, οι Υδροβατίδες συχνά ακολουθούν τα δελφίνια ή κοπάδια τόνου. Επίσης, ακολουθούν πλοία τρώγοντας τα απόβλητα που ρίχνονται στη θάλασσα.
Το ανώτατο όριο ηλικίας είναι τα 20 έτη. Με βάση ευρήματα δακτυλιομένων πουλιών εντοπίστηκε είδος του γένους Oceanodroma που έζησε 24 χρόνια.
Ενάντια στους επίδοξους θηρευτές οι Υδροβατίδες εγχύουν ένα ελαιώδες υγρό μέσα από τους σωλήνες του ράμφους.
Η οικογένεια Υδροβατίδες περιλαμβάνει περίπου 20 είδη, με τυπικό αντιπρόσωπο το είδος Oceanites oceanicus. Το πουλί αυτό, μήκους 16-18 εκ., έχει σκούρο καστανό φτέρωμα που διακόπτεται από το λευκό ουροπύγιο και από μια ανοιχτόχρωμη λωρίδα σε κάθε φτερούγα. Φωλιάζει και αναπαράγεται στα νησιά και στις ακτές της Ανταρκτικής και στο τέλος του καλοκαιριού του νότιου ημισφαίριου, μεταναστεύει στα βόρεια· από τον Ιούνιο έως τον Σεπτέμβριο συναντάται σε όλο τον Βόρειο Ατλαντικό, από τον Καναδά μέχρι τα βρετανικά νησιά και στη συνέχεια επιστρέφει στις περιοχές όπου διαχειμάζει, ακολουθώντας τις ακτές της δυτικής Αφρικής.
Στην Ευρώπη συναντώνται τα είδη Υδροβάτης (Hydrobates pelagicus) και Oceanodroma leucorhoa. Το πρώτο, γνωστό με την κοινή ονομασία Πετρίλος, φωλιάζει κυρίως στα βρετανικά νησιά, στην Ισλανδία, στις δυτικές ακτές της Γαλλίας, στα Αγγλονορμανδικά νησιά και στη δυτική Μεσόγειο (νότια Ισπανία, Σαρδηνία, Κορσική, Σικελία, Μάλτα), ενώ στο Αιγαίο συναντάται σπάνια. Πρόκειται για το πιο μικρόσωμο θαλασσοπούλι της Ευρώπης, με μήκος σώματος 15-16 εκ. και άνοιγμα φτερούγων περίπου 38 εκ. Το φτέρωμά του είναι μαύρο, όπως και τα πόδια και το ράμφος του και το ουροπύγιό του λευκό. Οι φτερούγες του είναι στρογγυλεμένες και η ουρά του τετράγωνη στην άκρη της. Το αδύναμο φτεροκόπημά του θυμίζει το πέταγμα της νυχτερίδας. Οι κυριότεροι εχθροί του πουλιού αυτού στις περιοχές όπου φωλιάζει είναι τα ποντίκια, τα οποία τρώνε τα αβγά, τους νεοσσούς καθώς και τα ίδια τα πουλιά.
Το είδος Oceanodroma leucorhea έχει παρόμοιους χρωματισμούς αλλά είναι μεγαλύτερο σε μέγεθος από το προηγούμενο και η ουρά του είναι διχαλωτή. Φωλιάζει στις αρκτικές περιοχές και διαχειμάζει στον Βόρειο Ατλαντικό και στον Βόρειο Ειρηνικό ωκεανό.
