Γαλαζοπαπαδίτσα, αιγίθαλος ο κυανός (Cyanistes caeruleus ή Parus caeruleus) 
Αν κατά τον περίπατό σας στο δάσος ή στο κοντινό πάρκο εντοπίσετε με το βλέμμα σας ένα μικρό πανέμορφο πουλάκι με χαρακτηριστική γαλάζια κορώνα να κρέμεται ανάποδα από τα κλαδιά των δέντρων ψάχνοντας για τροφή, τότε σίγουρα έχετε δει μια γαλαζοπαπαδίτσα. Το μικρόσωμο, στρουμπουλό και ζωηρό αυτό στρουθιόμορφο πουλάκι με την ελκυστικότατη εμφάνιση, ανήκει στις παπαδίτσες, είναι στενός συγγενής με τον Καλόγερο Parus Major.
Πρόκειται για ένα ενδημικό είδος που συναντάται ευρύτατα και είναι διαδεδομένο
Ελλάδα αλλά και σε όλη την Ευρώπη, στη δυτική Ασία και στα παράλια της βορείου Αφρικής. Το μέγεθός του φτάνει τα 12 εκατοστά. Είναι πολύ ευκίνητο πουλί που σπανίως κατεβαίνει στο έδαφος. Τις περισσότερες φορές πετάει από κλαδί σε κλαδί αναζητώντας τροφή. Προτιμά τα φυλλοβόλα και μικτά δάση, κυρίως τα δάση βελανιδιάς, ακόμη το συναντούμε σε πάρκα, οπωρώνες ακόμη και σε κήπους. Σπάνια θα το δούμε σε καλλιεργήσιμες και θαμνώδεις εκτάσεις.
Η γαλαζοπαπαδίτσα είναι πολύχρωμο πτηνό, από τα ομορφότερα στρουθιόμορφα που επισκέπτονται τις αστικές τοποθεσίες. Τα ενήλικα άτομα έχουν μικρό μέγεθος και χαρακτηρίζονται από τον συνδυασμό της κυανοπράσινης ράχης με το φωτεινό μπλε των πτερύγων και της ουράς, στοιχείο που κάνει το είδος να μη συγχέεται με κάποιο άλλο στην παρατήρηση πεδίου (indistinguishable). Η κάτω επιφάνεια του σώματος έχει λαμπερό κίτρινο χρώμα, με σκούρα, επιμήκη λωρίδα στο μέσον του στήθους. Το κεφάλι είναι στρογγυλεμένο και τρίχρωμο: το μέτωπο και τα πλαϊνά του προσώπου είναι λευκά, το στέμμα είναι γαλαζωπό, ενώ ο τράχηλος, το σαγόνι και οι οφθαλμικές λωρίδες έχουν μαύρο χρώμα που, ωστόσο, στην βάση του σβέρκου γίνεται κυανό. Η ουρά είναι μακριά και έχει το χρώμα του στέμματος. Το ράμφος είναι μικρό και κωνικό, γκριζωπό με κυανή απόχρωση. Η ίριδα είναι μαύρη, οι ταρσοί και τα πόδια έχουν το χρώμα του ράμφους.
Τα φύλα είναι παρόμοια, με το πτέρωμα του θηλυκού ελαφρώς πιο «θαμπό» από εκείνο του αρσενικού. Αυτό οφείλεται, κυρίως, στο ότι οι άκρες των καλυπτηρίων φτερών των πτερύγων έχουν πιο σκούρο κυανό χρώμα στα αρσενικά από ό, τι στα θηλυκά. Επίσης, το πάχος της κυανής περιοχής στην βάση του τραχήλου, αποτελεί διαγνωστικό στοιχείο, αλλά είναι δύσκολο να παρατηρηθεί από απόσταση.
Τροφή
Οι γαλαζοπαπαδίτσες είναι, κατά βάσιν εντομοφάγα πτηνά, τρεφόμενες με ενήλικα έντομα και τις προνύμφες τους (κυρίως Ημίπτερα, κάμπιες (κυρίως Λεπιδόπτερων) και αρθρόποδα (αράχνες και κολλέμβολα). Ωστόσο, μπορούν να καταναλώνουν φρούτα, μπουμπούκια, σπέρματα και σκληρούς καρπούς (φιστίκια, καρύδια, κ.α.), ιδιαίτερα τον χειμώνα, οπότε συχνάζουν και σε ταΐστρες πουλιών.
Το κίτρινο χρώμα στο σώμα του κάθε πτηνού οφείλεται στις καροτίνες που εμπεριέχονται στις κάμπιες που καταναλώνονται και είναι ενδεικτικό του αριθμού τους. Όσο πιο φωτεινό κίτρινο είναι, τόσο περισσότερα άτομα του αντίθετου φύλου προσελκύονται.
Εχθροί
Το μικρό μέγεθος της γαλαζοπαπαδίτσας την καθιστά ευάλωτη σε μεγαλύτερα πουλιά όπως οι καρακάξες, που συλλαμβάνουν τους ευάλωτους νεοσσούς, όταν αυτοί εγκαταλείπουν την φωλιά. Πάντως, οι πιο σημαντικοί θηρευτές του είδους είναι το ξεφτέρι και οι οικιακές γάτες. Στο Ηνωμένο Βασίλειο, τις φωλιές μπορεί, επίσης, να λυμαίνονται νυφίτσες, κόκκινοι και γκρίζοι σκίουροι.
Κατάσταση πληθυσμού
To είδος είναι από τα πλέον διαδεδομένα στις αστικές περιοχές, ιδιαίτερα στις βορειοευρωπαϊκές χώρες, με αυξητικές τάσεις των πληθυσμών τους. Η IUCN κατατάσσει το είδος στα Ελαχίστης Ανησυχίας (LC).[40] Τους μεγαλύτερους καταγεγραμμένους αναπαραγωγικούς πληθυσμούς στην Ευρώπη, διαθέτουν η Γαλλία, η Γερμανία, η Ισπανία, το Ηνωμένο Βασίλειο και η Πορτογαλία.[41]
Κατάσταση στην Ελλάδα
Η γαλαζοπαπαδίτσα, είναι από τα πιο κοινά και διαδεδομένα στρουθιόμορφα της χώρας, αναπαραγόμενα μονίμως σε όλα τα ηπειρωτικά και στα περισσότερα νησιά. Βέβαια, λόγω της φύσης των ενδιαιτημάτων της, απουσιάζει από τις άνυδρες, ξηρές περιοχές χαμηλού υψομέτρου (Ν. Ελλάδα και πολλά νησιά). Υψομετρικά, κινείται στα 1.200-1.500 μ., αλλά δεν είναι σπάνιο να παρατηρηθεί -τοπικά- μέχρι τα 2.000 μ.
Φωτογραφίες Γαλαζοπαπαδίτσα (Parus caeruleus).
Αν κατά τον περίπατό σας στο δάσος ή στο κοντινό πάρκο εντοπίσετε με το βλέμμα σας ένα μικρό πανέμορφο πουλάκι με χαρακτηριστική γαλάζια κορώνα να κρέμεται ανάποδα από τα κλαδιά των δέντρων ψάχνοντας για τροφή, τότε σίγουρα έχετε δει μια γαλαζοπαπαδίτσα. Το μικρόσωμο, στρουμπουλό και ζωηρό αυτό στρουθιόμορφο πουλάκι με την ελκυστικότατη εμφάνιση, ανήκει στις παπαδίτσες, είναι στενός συγγενής με τον Καλόγερο Parus Major.
Πρόκειται για ένα ενδημικό είδος που συναντάται ευρύτατα και είναι διαδεδομένο
Παρίδες (Paridae)
Γαλαζοπαπαδίτσα
Καλόγερος
Σκουφοπαπαδίτσα
Ελατοπαπαδίτσα
Βουνοπαπαδίτσα
Καστανοπαπαδίτσα
Κλειδωνάς
Αιγιθαλίδες
Αιγίθαλος
όχι μόνο στην Γαλαζοπαπαδίτσα
Καλόγερος
Σκουφοπαπαδίτσα
Ελατοπαπαδίτσα
Βουνοπαπαδίτσα
Καστανοπαπαδίτσα
Κλειδωνάς
Αιγιθαλίδες
Αιγίθαλος
Ελλάδα αλλά και σε όλη την Ευρώπη, στη δυτική Ασία και στα παράλια της βορείου Αφρικής. Το μέγεθός του φτάνει τα 12 εκατοστά. Είναι πολύ ευκίνητο πουλί που σπανίως κατεβαίνει στο έδαφος. Τις περισσότερες φορές πετάει από κλαδί σε κλαδί αναζητώντας τροφή. Προτιμά τα φυλλοβόλα και μικτά δάση, κυρίως τα δάση βελανιδιάς, ακόμη το συναντούμε σε πάρκα, οπωρώνες ακόμη και σε κήπους. Σπάνια θα το δούμε σε καλλιεργήσιμες και θαμνώδεις εκτάσεις.
Η γαλαζοπαπαδίτσα είναι πολύχρωμο πτηνό, από τα ομορφότερα στρουθιόμορφα που επισκέπτονται τις αστικές τοποθεσίες. Τα ενήλικα άτομα έχουν μικρό μέγεθος και χαρακτηρίζονται από τον συνδυασμό της κυανοπράσινης ράχης με το φωτεινό μπλε των πτερύγων και της ουράς, στοιχείο που κάνει το είδος να μη συγχέεται με κάποιο άλλο στην παρατήρηση πεδίου (indistinguishable). Η κάτω επιφάνεια του σώματος έχει λαμπερό κίτρινο χρώμα, με σκούρα, επιμήκη λωρίδα στο μέσον του στήθους. Το κεφάλι είναι στρογγυλεμένο και τρίχρωμο: το μέτωπο και τα πλαϊνά του προσώπου είναι λευκά, το στέμμα είναι γαλαζωπό, ενώ ο τράχηλος, το σαγόνι και οι οφθαλμικές λωρίδες έχουν μαύρο χρώμα που, ωστόσο, στην βάση του σβέρκου γίνεται κυανό. Η ουρά είναι μακριά και έχει το χρώμα του στέμματος. Το ράμφος είναι μικρό και κωνικό, γκριζωπό με κυανή απόχρωση. Η ίριδα είναι μαύρη, οι ταρσοί και τα πόδια έχουν το χρώμα του ράμφους.
Τα φύλα είναι παρόμοια, με το πτέρωμα του θηλυκού ελαφρώς πιο «θαμπό» από εκείνο του αρσενικού. Αυτό οφείλεται, κυρίως, στο ότι οι άκρες των καλυπτηρίων φτερών των πτερύγων έχουν πιο σκούρο κυανό χρώμα στα αρσενικά από ό, τι στα θηλυκά. Επίσης, το πάχος της κυανής περιοχής στην βάση του τραχήλου, αποτελεί διαγνωστικό στοιχείο, αλλά είναι δύσκολο να παρατηρηθεί από απόσταση.
Τροφή
Οι γαλαζοπαπαδίτσες είναι, κατά βάσιν εντομοφάγα πτηνά, τρεφόμενες με ενήλικα έντομα και τις προνύμφες τους (κυρίως Ημίπτερα, κάμπιες (κυρίως Λεπιδόπτερων) και αρθρόποδα (αράχνες και κολλέμβολα). Ωστόσο, μπορούν να καταναλώνουν φρούτα, μπουμπούκια, σπέρματα και σκληρούς καρπούς (φιστίκια, καρύδια, κ.α.), ιδιαίτερα τον χειμώνα, οπότε συχνάζουν και σε ταΐστρες πουλιών.
Το κίτρινο χρώμα στο σώμα του κάθε πτηνού οφείλεται στις καροτίνες που εμπεριέχονται στις κάμπιες που καταναλώνονται και είναι ενδεικτικό του αριθμού τους. Όσο πιο φωτεινό κίτρινο είναι, τόσο περισσότερα άτομα του αντίθετου φύλου προσελκύονται.
Εχθροί
Το μικρό μέγεθος της γαλαζοπαπαδίτσας την καθιστά ευάλωτη σε μεγαλύτερα πουλιά όπως οι καρακάξες, που συλλαμβάνουν τους ευάλωτους νεοσσούς, όταν αυτοί εγκαταλείπουν την φωλιά. Πάντως, οι πιο σημαντικοί θηρευτές του είδους είναι το ξεφτέρι και οι οικιακές γάτες. Στο Ηνωμένο Βασίλειο, τις φωλιές μπορεί, επίσης, να λυμαίνονται νυφίτσες, κόκκινοι και γκρίζοι σκίουροι.
Κατάσταση πληθυσμού
To είδος είναι από τα πλέον διαδεδομένα στις αστικές περιοχές, ιδιαίτερα στις βορειοευρωπαϊκές χώρες, με αυξητικές τάσεις των πληθυσμών τους. Η IUCN κατατάσσει το είδος στα Ελαχίστης Ανησυχίας (LC).[40] Τους μεγαλύτερους καταγεγραμμένους αναπαραγωγικούς πληθυσμούς στην Ευρώπη, διαθέτουν η Γαλλία, η Γερμανία, η Ισπανία, το Ηνωμένο Βασίλειο και η Πορτογαλία.[41]
Κατάσταση στην Ελλάδα
Η γαλαζοπαπαδίτσα, είναι από τα πιο κοινά και διαδεδομένα στρουθιόμορφα της χώρας, αναπαραγόμενα μονίμως σε όλα τα ηπειρωτικά και στα περισσότερα νησιά. Βέβαια, λόγω της φύσης των ενδιαιτημάτων της, απουσιάζει από τις άνυδρες, ξηρές περιοχές χαμηλού υψομέτρου (Ν. Ελλάδα και πολλά νησιά). Υψομετρικά, κινείται στα 1.200-1.500 μ., αλλά δεν είναι σπάνιο να παρατηρηθεί -τοπικά- μέχρι τα 2.000 μ.
Φωτογραφίες Γαλαζοπαπαδίτσα (Parus caeruleus).
Ετικέτες:
Παρίδες
Ευχαριστούμε που διαβάσατε την ανάρτηση Γαλαζοπαπαδίτσα
