Οατσίν, Οπισθόκομος οασίν (Opisthocomus hoazin)
Ο Οπισθόκομος (Οpisthocomus). Γένος κοκκυγόμορφων πτηνών της οικογένειας των οπισθοκομιδών, με μοναδικό αντιπρόσωπο το είδος Οpisthocomus hoazin. Πρόκειται για ιδιόμορφο πτηνό με πρωτόγονα χαρακτηριστικά, το οποίο ζει στη Νότια Αμερική. Παραδοσιακά κατατασσόταν στην τάξη των ορνιθομόρφων, ωστόσο, πρόσφατες μελέτες αλληλουχιών DΝΑ καταδεικνύουν τη φυλογενετική σχέση του ο. με τους κούκους και τα τουράκο, με αποτέλεσμα να κατατάσσεται στην τάξη των κοκκυγομόρφων, παρά την απουσία ζυγοδάκτυλων ποδιών. Το πουλί αυτό, μήκους περίπου 60 εκ., έχει μικρό κεφάλι, κοντό και ισχυρό ράμφος, σχετικά μακρύ λαιμό, μεγάλες φτερούγες και μακριά ουρά.
Χαρακτηρίζεται από γυμνό, μπλε πρόσωπο με κόκκινα μάτια και από ένα όρθιο λοφίο με λεπτά, καστανοκόκκινα φτερά στην κορυφή του κεφαλιού.
Το φτέρωμά του είναι γενικά καφετί, με λευκές ποικίλσεις στη ράχη, κίτρινο στο στήθος και σκούρο χαλκοπράσινο στην ουρά, η οποία καταλήγει σε μια λευκή ταινία.
Βιότοπος – εμφάνιση
Ο οπισθόκομος διαβιεί κυρίως σε τελματώδεις παρόχθιες περιοχές των μεγάλων ποταμών της Νότιας Αμερικής (Αμαζόνιος και Ορινόκο), όπου κατασκευάζει τη φωλιά του στα κλαδιά των δέντρων, πάνω από την επιφάνεια του νερού. Η ικανότητα πτήσης του είναι περιορισμένη.
Κατά την αναπαραγωγική περίοδο το θηλυκό αποθέτει 2-3 αβγά, τα οποία επωάζει περίπου για έναν μήνα· τη φροντίδα των νεοσσών αναλαμβάνουν και οι δύο γονείς.
Διατροφή
Τρέφεται σχεδόν αποκλειστικά με φύλλα, τα οποία καταναλώνει σε μεγάλες ποσότητες και τα αποθηκεύει στον μεγάλο του πρόλοβο. Το ιδιόμορφο πεπτικό του σύστημα αποτελεί μοναδικό χαρακτηριστικό ανάμεσα στα πτηνά και μοιάζει με αυτό των μηρυκαστικών: διαθέτει πλούσια βακτηριακή χλωρίδα ικανή να διασπά την κυτταρίνη των φύλλων σε απλά σάκχαρα. Άλλο ιδιαίτερο χαρακτηριστικό του ο., που θεωρείται πρωτόγονο, είναι ότι οι νεοσσοί του φέρουν στις φτερούγες τους δύο ισχυρά νύχια, με τα οποία γαντζώνονται και σκαρφαλώνουν στα δέντρα.
Το κρέας του οπισθόκομος, λόγω των διατροφικών του συνηθειών, έχει πολύ δυσάρεστη οσμή με αποτέλεσμα να τον κυνηγούν σπάνια τα άλλα ζώα και ο άνθρωπος.
Ο Οπισθόκομος (Οpisthocomus). Γένος κοκκυγόμορφων πτηνών της οικογένειας των οπισθοκομιδών, με μοναδικό αντιπρόσωπο το είδος Οpisthocomus hoazin. Πρόκειται για ιδιόμορφο πτηνό με πρωτόγονα χαρακτηριστικά, το οποίο ζει στη Νότια Αμερική. Παραδοσιακά κατατασσόταν στην τάξη των ορνιθομόρφων, ωστόσο, πρόσφατες μελέτες αλληλουχιών DΝΑ καταδεικνύουν τη φυλογενετική σχέση του ο. με τους κούκους και τα τουράκο, με αποτέλεσμα να κατατάσσεται στην τάξη των κοκκυγομόρφων, παρά την απουσία ζυγοδάκτυλων ποδιών. Το πουλί αυτό, μήκους περίπου 60 εκ., έχει μικρό κεφάλι, κοντό και ισχυρό ράμφος, σχετικά μακρύ λαιμό, μεγάλες φτερούγες και μακριά ουρά.
Χαρακτηρίζεται από γυμνό, μπλε πρόσωπο με κόκκινα μάτια και από ένα όρθιο λοφίο με λεπτά, καστανοκόκκινα φτερά στην κορυφή του κεφαλιού.
Το φτέρωμά του είναι γενικά καφετί, με λευκές ποικίλσεις στη ράχη, κίτρινο στο στήθος και σκούρο χαλκοπράσινο στην ουρά, η οποία καταλήγει σε μια λευκή ταινία.
Βιότοπος – εμφάνιση
Ο οπισθόκομος διαβιεί κυρίως σε τελματώδεις παρόχθιες περιοχές των μεγάλων ποταμών της Νότιας Αμερικής (Αμαζόνιος και Ορινόκο), όπου κατασκευάζει τη φωλιά του στα κλαδιά των δέντρων, πάνω από την επιφάνεια του νερού. Η ικανότητα πτήσης του είναι περιορισμένη.
Κοκκυγόμορφα
Μουσοφαγίδες
Κροτοφάγος
Γεωκόκκυγας
Ευδύναμις
Φοινικοφαής
Οπισθοκομίδες
Κούα
Κοκκυγίδες
Kούκος
Κισσόκουκος
Πρασινόκουκος
ΑναπαραγωγήΜουσοφαγίδες
Κροτοφάγος
Γεωκόκκυγας
Ευδύναμις
Φοινικοφαής
Οπισθοκομίδες
Κούα
Κοκκυγίδες
Kούκος
Κισσόκουκος
Πρασινόκουκος
Κατά την αναπαραγωγική περίοδο το θηλυκό αποθέτει 2-3 αβγά, τα οποία επωάζει περίπου για έναν μήνα· τη φροντίδα των νεοσσών αναλαμβάνουν και οι δύο γονείς.
Διατροφή
Τρέφεται σχεδόν αποκλειστικά με φύλλα, τα οποία καταναλώνει σε μεγάλες ποσότητες και τα αποθηκεύει στον μεγάλο του πρόλοβο. Το ιδιόμορφο πεπτικό του σύστημα αποτελεί μοναδικό χαρακτηριστικό ανάμεσα στα πτηνά και μοιάζει με αυτό των μηρυκαστικών: διαθέτει πλούσια βακτηριακή χλωρίδα ικανή να διασπά την κυτταρίνη των φύλλων σε απλά σάκχαρα. Άλλο ιδιαίτερο χαρακτηριστικό του ο., που θεωρείται πρωτόγονο, είναι ότι οι νεοσσοί του φέρουν στις φτερούγες τους δύο ισχυρά νύχια, με τα οποία γαντζώνονται και σκαρφαλώνουν στα δέντρα.
Το κρέας του οπισθόκομος, λόγω των διατροφικών του συνηθειών, έχει πολύ δυσάρεστη οσμή με αποτέλεσμα να τον κυνηγούν σπάνια τα άλλα ζώα και ο άνθρωπος.
Κατάσταση πληθυσμού Προς το παρόν, τα φυσικά ενδιαιτήματα του οασίν εξακολουθούν να καλύπτουν μια τεράστια περιοχή της Νότιας Αμερικής, έτσι ώστε ο συνολικός πληθυσμός είναι πιθανώς ακόμα μεγάλος, και τα είδος σχετικά ασφαλές, τουλάχιστον προς το παρόν. Ωστόσο, οι μελλοντικές εξελίξεις θα απαιτούν στενή παρακολούθηση της κατάστασης.
Η πιο σοβαρή απειλή για το είδος είναι η ταχεία και μόνιμη μετατροπή των ενδιαιτημάτων του σε γεωργικές καλλιέργεις, συνήθως ρυζιού. Αυτό έχει ήδη συμβεί στη Γουιάνα, το Σουρινάμ και τη Βενεζουέλα, ενώ στη Βραζιλία δεν απαντάται πλέον κοντά σε πόλεις.Τα σχέδια για την φραγμάτωση και διευθέτηση των ποταμών σε κανάλια στα Llanos της Βενεζουέλας, εάν προχωρήσουν, θα επηρεάσουν σοβαρά το είδος στην εν λόγω ζώνη. Γενικά, και στις 9 χώρες που φιλοξενούν το οασίν, υπάρχουν ισχυρές πιέσεις που προέρχονται από προτάσεις που πιέζουν για την «ανάκτηση» των «άχρηστων» εδαφών, στο όνομα της προόδου, και για να φιλοξενήσουν τον ολοένα αυξανόμενο ανθρώπινο πληθυσμό. Το είδος, όπως προαναφέρθηκε, δεν κινδυνεύει επί του παρόντος άμεσα, γι αυτό και η IUCN το κατατάσσει στα Ελαχίστης Ανησυχίας (LC).
Η πιο σοβαρή απειλή για το είδος είναι η ταχεία και μόνιμη μετατροπή των ενδιαιτημάτων του σε γεωργικές καλλιέργεις, συνήθως ρυζιού. Αυτό έχει ήδη συμβεί στη Γουιάνα, το Σουρινάμ και τη Βενεζουέλα, ενώ στη Βραζιλία δεν απαντάται πλέον κοντά σε πόλεις.Τα σχέδια για την φραγμάτωση και διευθέτηση των ποταμών σε κανάλια στα Llanos της Βενεζουέλας, εάν προχωρήσουν, θα επηρεάσουν σοβαρά το είδος στην εν λόγω ζώνη. Γενικά, και στις 9 χώρες που φιλοξενούν το οασίν, υπάρχουν ισχυρές πιέσεις που προέρχονται από προτάσεις που πιέζουν για την «ανάκτηση» των «άχρηστων» εδαφών, στο όνομα της προόδου, και για να φιλοξενήσουν τον ολοένα αυξανόμενο ανθρώπινο πληθυσμό. Το είδος, όπως προαναφέρθηκε, δεν κινδυνεύει επί του παρόντος άμεσα, γι αυτό και η IUCN το κατατάσσει στα Ελαχίστης Ανησυχίας (LC).
Ίσως, το πλέον «παράδοξο» ανατομικό χαρακτηριστικό του οασίν, είναι η παρουσία ιδιόμορφων «νυχιών» (claws) πάνω στις πτέρυγες των νεοσσών και των νεαρότερων ατόμων. Οι συγκεκριμένοι, κερατινοειδούς υφής, υβωτοί σχηματισμοί, είναι μικροί και με στρογγυλεμένα άγκιστρα. Αναπτύσσονται στις ονυχοφόρες φάλαγγες του 2ου και του 3ου «δακτύλων», αν και ορισμένοι ερευνητές, χρησιμοποιώντας παλαιότερα συστήματα αρίθμησης, αναφέρουν ότι τα «νύχια» είναι στις θέσεις του 1ου και 2ου «δακτύλων». Οι σχηματισμοί αυτοί παραμένουν στα νεαρά πουλιά μέχρι την ηλικία των 70-100 ημερών, περίπου, οπότε αποπίπτουν, αλλά σε ορισμένα άτομα έχει βρεθεί ότι μπορεί να αναγεννηθούν αργότερα. Οκτώ από εικοσιτέσσερις ενήλικες είχαν «νύχια» μη λειτουργικά, επικαλυμμένα με τύλους (κάλους).