Μαυρος γύπας, αιγυπιός ο μοναχός (Aegypius Monachus) 
Γένος αρπακτικών πτηνών της οικογένειας των ακιπιτριδών. Το σώμα του, μήκους 60−70 εκατοστά, είναι λευκού χρώματος με κόκκινες αποχρώσεις, οι φτερούγες του μαύρες, ενώ ο λαιμός και το κεφάλι του κίτρινα.
Ο αιγυπιός έχει μεγάλο και λεπτό ράμφος και φωλιάζει σε απόκρημνους βράχους.
Είναι ο μεγαλύτερος γύπας της Ευρώπης, με άνοιγμα φτερών που μπορεί να ξεπεράσει τα 2,8 μ. Φωλιάζει σχεδόν αποκλειστικά πάνω σε δέντρα, απ’ όπου εφορμά για την αναζήτηση πτωμάτων, πλεονεκτώντας συνήθως, λόγω μεγέθους και πιο ισχυρού ράμφους, έναντι των άλλων γυπών. Το θηλυκό γεννά ένα αβγό το οποίο επωάζει για 55 μέρες.
Ζει στην Αφρική και μεταναστεύει στη νότια Ευρώπη.
Στην Αίγυπτο είναι γνωστός με την κοινή ονομασία όρνιθα του Φαραώ.
Χαρακτηριστικός αντιπρόσωπος του γένους είναι το είδος Aegypius tracheliotus, με σκούρο φτέρωμα ραχιαία, λευκό κοιλιακά και γυμνό, χωρίς πούπουλα κεφάλι.
Στη χώρα μας απαντά το είδος Aegypius monachus, γνωστό με την κοινή ονομασία μαυρόγυπας.
Μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του 1950 ήταν διαδεδομένο και με μεγάλους αριθμούς στην ηπειρωτική Ελλάδα και στην Κρήτη. Τα τελευταία χρόνια ο πληθυσμός του συρρικνώθηκε σημαντικά, με αποτέλεσμα τη δεκαετία του 1980 η αναπαραγωγή του να περιοριστεί σε δύο περιοχές της Ελλάδας - τον Όλυμπο και στο Εθνικό Πάρκο Δαδιάς-Λευκίμης-Σουφλίου.
Σήμερα ο μοναδικός αναπαραγόμενος πληθυσμός του Μαυρόγυπα στη Βαλκανική απαντάται στο ΕΠ Δαδιάς όπου το WWF Ελλάς εργάζεται για την επιβίωση του εδώ και τρεις σχεδόν δεκαετίες. Αποτέλεσμα της παρουσίας του WWF στην περιοχή από το 1980 και της εγκατάστασης επιστημονικής ομάδα το 1993 είναι ο πληθυσμός του Μαυρόγυπα να έχει αυξηθεί από 25 μόλις άτομα το 1980, σε 90-100 την τελευταία πενταετία.
Ο Μαυρόγυπας δεν μεταναστεύει και σπάνια πετά μακριά από την περιοχή αναπαραγωγής του. Πραγματοποιεί όμως κοντινές μετακινήσεις, ιδιαίτερα στη μη αναπαραγωγική ηλικία, με αποτέλεσμα Μαυρόγυπες από το ΕΠ Δαδιάς συχνά μετακινούνται δυτικά έως το νομό Δράμας και βόρεια σε κοιλάδες του Άρδα εντός της Βουλγαρίας. Συχνάζει σε δασώδεις ημιορεινές και ορεινές περιοχές και φωλιάζει σε ώριμα πεύκα που περιβάλλονται από μικρά ανοίγματα ή χαμηλή βλάστηση σε πολύ απότομες πλαγιές.
Ιερακόμορφα | Αετίδαι, (Accipitridae) | Γύπες (Gyps)
Ζευγαρώνει διά βίου. Από τον Ιανουάριο οι γονείς ξεκινούν τις αναπαραγωγικές τους πτήσεις πάνω από τη φωλιά τους, και κατασκευάζουν μαζί τη φωλιά που μετά από χρόνια συνεχούς χρήσης μπορεί να φτάσει ένα μέτρο ύψος και δύο μέτρα πλάτος. Το θηλυκό γεννά στα τέλη Φεβρουαρίου με αρχές Μαρτίου ένα αβγό, το οποίο επωάζουν και οι δύο γονείς για διάστημα 55-60 ημερών. Το μικρό ανεξαρτητοποιείται σε ηλικία 3,5 μηνών και πετά από τη φωλιά του, ενώ ωριμάζει για αναπαραγωγή σε 5-6 χρόνια.
Τα ψοφίμια θηλαστικών ζώων μικρού και μεσαίου μεγέθους αποτελούν την κύρια τροφή του. Στο ΕΠ Δαδιάς συχνά παρατηρείται να κλέβει από το έδαφος τις χελώνες που αρπάζει και σπάζει ο Χρυσαετός. Ένας από τους κύριους παράγοντες που οδήγησαν στη μείωση των πληθυσμών των Μαυρόγυπων στην ελληνική ύπαιθρο ήταν η έλλειψη τροφής λόγω της αλλαγής των πρακτικών κτηνοτροφίας, από ζώα ελεύθερης βοσκής σε εσταυλισμένα ζώα. Για να αντιμετωπιστεί αυτή η απώλεια, το 1987 δημιουργήθηκε χώρος συμπληρωματικής τροφοδοσίας των γυπών κοντά στο χωριό της Δαδιάς γεγονός που συνέβαλε στην αύξηση και σταθεροποίηση του πληθυσμού των Μαυρόγυπων.
Ένας επίσης σοβαρός παράγοντας της μείωσης των μαυρόγυπων αλλά και των άλλων ειδών γυπών ήταν η εκτεταμένη χρήση δηλητηριασμένων δολωμάτων για την καταπολέμηση των μεγάλων και μικρών σαρκοφάγων ζώων, όπως οι λύκοι, τα τσακάλια, οι αλεπούδες, τα κουνάβια και οι ασβοί, καθώς και των πουλιών, όπως αετοί και κορακοειδή, είδη άγριας πανίδας που στο παρελθόν διώκονταν ως ζώα «επιβλαβή» για την αγροτική παραγωγή. Οι μαζικές θανατώσεις γυπών που τρέφονταν με τα δηλητηριασμένα νεκρά ζώα οδήγησε στη συρρίκνωση των πληθυσμών τους σε ελάχιστες περιοχές της Ευρώπης και της Ελλάδας.
Γένος αρπακτικών πτηνών της οικογένειας των ακιπιτριδών. Το σώμα του, μήκους 60−70 εκατοστά, είναι λευκού χρώματος με κόκκινες αποχρώσεις, οι φτερούγες του μαύρες, ενώ ο λαιμός και το κεφάλι του κίτρινα.
Ο αιγυπιός έχει μεγάλο και λεπτό ράμφος και φωλιάζει σε απόκρημνους βράχους.
Είναι ο μεγαλύτερος γύπας της Ευρώπης, με άνοιγμα φτερών που μπορεί να ξεπεράσει τα 2,8 μ. Φωλιάζει σχεδόν αποκλειστικά πάνω σε δέντρα, απ’ όπου εφορμά για την αναζήτηση πτωμάτων, πλεονεκτώντας συνήθως, λόγω μεγέθους και πιο ισχυρού ράμφους, έναντι των άλλων γυπών. Το θηλυκό γεννά ένα αβγό το οποίο επωάζει για 55 μέρες.
Ζει στην Αφρική και μεταναστεύει στη νότια Ευρώπη.
Στην Αίγυπτο είναι γνωστός με την κοινή ονομασία όρνιθα του Φαραώ.
Χαρακτηριστικός αντιπρόσωπος του γένους είναι το είδος Aegypius tracheliotus, με σκούρο φτέρωμα ραχιαία, λευκό κοιλιακά και γυμνό, χωρίς πούπουλα κεφάλι.
Στη χώρα μας απαντά το είδος Aegypius monachus, γνωστό με την κοινή ονομασία μαυρόγυπας.
Μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του 1950 ήταν διαδεδομένο και με μεγάλους αριθμούς στην ηπειρωτική Ελλάδα και στην Κρήτη. Τα τελευταία χρόνια ο πληθυσμός του συρρικνώθηκε σημαντικά, με αποτέλεσμα τη δεκαετία του 1980 η αναπαραγωγή του να περιοριστεί σε δύο περιοχές της Ελλάδας - τον Όλυμπο και στο Εθνικό Πάρκο Δαδιάς-Λευκίμης-Σουφλίου.
Σήμερα ο μοναδικός αναπαραγόμενος πληθυσμός του Μαυρόγυπα στη Βαλκανική απαντάται στο ΕΠ Δαδιάς όπου το WWF Ελλάς εργάζεται για την επιβίωση του εδώ και τρεις σχεδόν δεκαετίες. Αποτέλεσμα της παρουσίας του WWF στην περιοχή από το 1980 και της εγκατάστασης επιστημονικής ομάδα το 1993 είναι ο πληθυσμός του Μαυρόγυπα να έχει αυξηθεί από 25 μόλις άτομα το 1980, σε 90-100 την τελευταία πενταετία.
Ο Μαυρόγυπας δεν μεταναστεύει και σπάνια πετά μακριά από την περιοχή αναπαραγωγής του. Πραγματοποιεί όμως κοντινές μετακινήσεις, ιδιαίτερα στη μη αναπαραγωγική ηλικία, με αποτέλεσμα Μαυρόγυπες από το ΕΠ Δαδιάς συχνά μετακινούνται δυτικά έως το νομό Δράμας και βόρεια σε κοιλάδες του Άρδα εντός της Βουλγαρίας. Συχνάζει σε δασώδεις ημιορεινές και ορεινές περιοχές και φωλιάζει σε ώριμα πεύκα που περιβάλλονται από μικρά ανοίγματα ή χαμηλή βλάστηση σε πολύ απότομες πλαγιές.
Ιερακόμορφα | Αετίδαι, (Accipitridae) | Γύπες (Gyps)
Ζευγαρώνει διά βίου. Από τον Ιανουάριο οι γονείς ξεκινούν τις αναπαραγωγικές τους πτήσεις πάνω από τη φωλιά τους, και κατασκευάζουν μαζί τη φωλιά που μετά από χρόνια συνεχούς χρήσης μπορεί να φτάσει ένα μέτρο ύψος και δύο μέτρα πλάτος. Το θηλυκό γεννά στα τέλη Φεβρουαρίου με αρχές Μαρτίου ένα αβγό, το οποίο επωάζουν και οι δύο γονείς για διάστημα 55-60 ημερών. Το μικρό ανεξαρτητοποιείται σε ηλικία 3,5 μηνών και πετά από τη φωλιά του, ενώ ωριμάζει για αναπαραγωγή σε 5-6 χρόνια.
Τα ψοφίμια θηλαστικών ζώων μικρού και μεσαίου μεγέθους αποτελούν την κύρια τροφή του. Στο ΕΠ Δαδιάς συχνά παρατηρείται να κλέβει από το έδαφος τις χελώνες που αρπάζει και σπάζει ο Χρυσαετός. Ένας από τους κύριους παράγοντες που οδήγησαν στη μείωση των πληθυσμών των Μαυρόγυπων στην ελληνική ύπαιθρο ήταν η έλλειψη τροφής λόγω της αλλαγής των πρακτικών κτηνοτροφίας, από ζώα ελεύθερης βοσκής σε εσταυλισμένα ζώα. Για να αντιμετωπιστεί αυτή η απώλεια, το 1987 δημιουργήθηκε χώρος συμπληρωματικής τροφοδοσίας των γυπών κοντά στο χωριό της Δαδιάς γεγονός που συνέβαλε στην αύξηση και σταθεροποίηση του πληθυσμού των Μαυρόγυπων.
Ένας επίσης σοβαρός παράγοντας της μείωσης των μαυρόγυπων αλλά και των άλλων ειδών γυπών ήταν η εκτεταμένη χρήση δηλητηριασμένων δολωμάτων για την καταπολέμηση των μεγάλων και μικρών σαρκοφάγων ζώων, όπως οι λύκοι, τα τσακάλια, οι αλεπούδες, τα κουνάβια και οι ασβοί, καθώς και των πουλιών, όπως αετοί και κορακοειδή, είδη άγριας πανίδας που στο παρελθόν διώκονταν ως ζώα «επιβλαβή» για την αγροτική παραγωγή. Οι μαζικές θανατώσεις γυπών που τρέφονταν με τα δηλητηριασμένα νεκρά ζώα οδήγησε στη συρρίκνωση των πληθυσμών τους σε ελάχιστες περιοχές της Ευρώπης και της Ελλάδας.
